A iniciativa “propón connosco” avanza

Para aqueles que consideramos que sobra moito minifundismo mental e organizativo no eido do nacionalismo e da esquerda son tempos de desespero mais tamén de certa esperanza. Ao lado desa exuberante creatividade para lanzar grupos, subgrupos e até movementos case-unipersoais que nacen do desconcerto xeral no que vivimos, podemos palpar tamén unha crecente convicción da necesidade de afortalar organizacións con capacidade de artellar dinámicas socias realmente amplas, maioritarias e sostendo no tempo un proxecto.

O proceso “propón connosco” lanzado polo BNG forma parte desta última familia. Despois da desastrosa experiencia do último ano, as cousas móvense, os muros amolecen e a fortaleza flexíbel do vímbio vai impóndose á dureza fráxil do vidro.

O amargo drama provocado polo desnorte centrifugador dos últimos tempos e a profunda decepción provocada polas últimas eleccións, nas que o goberno máis desastroso e antigalego conseguiu revalidar a maioría absoluta, levaron a que moitos nacionalistas lanzaramos un apelo “desesperado” para o raciocinio colectivo, para repensar as bases que han permitir reconstruír a unidade do nacionalismo de esquerdas no camiño da maioría social. O BNG encetou un período de profunda reflexión no seu interior que socializou –segue a facelo- coa súa base social no proceso “propón connosco” (ver documento en http://www.bng-galiza.org/wp-content/uploads/Construindo-o-futuro_Documento-aberto-para-o-debate-sobre-o-futuro-do-nacionalismo-e-a-revitalizaci%C3%B3n-do-BNG.pdf).

Nese diálogo tranquilo, fraternal e franco foron agromando moitas ideas relativas aos máis diversos aspectos da estratexia política, prioridades da loita política neste momento, formas de traballar nas institucións, nos movementos e organizacións sociais, papel da política internacional, funcionamento interno, etc, etc. É un proceso aberto que terá un momento importante, de síntese, nunha asemblea nacional que se celebrará ben axiña aínda que, en realidade, non rematará aí senón que está chamado a continuar ben máis alá para extender o dialogo a través do traballo diario en todos os eidos.

Moitas desas ideas foron collendo corpo ao longo destes tres meses e están recollidas no citado documento. Algunhas das máis importantes xa están dando lugar a pasos concretos, outras terán que agardar por acordos formais para facelo. Pero o importante é que algunhas desas propostas e iniciativas están recibindo referendo e apoio pleno da inmensa maioría do nacionalismo organizado arredor do BNG. Unhas para enxergar unha nova dinámica política no país e outras para mudar pautas de funcionamento interno ou formas e estilos de traballo nas organizacións e movementos sociais.  

Mesmo nos aspectos relativos ao funcionamento da organización hai concordancia en acometer mudanzas importantes, sen chegar a alterar, iso si, a concepción do BNG como unha fronte asemblear con partidos e grupos organizados no seu seo, ademais dos militantes exclusivamente bng. Efectivamente, unha parte dos participantes activos nese proceso “propón connosco” cremos na necesidade dunha profunda repensada da estrutura orgánica e funcionamento do BNG, facer un balance realista e pragmático das súas virtudes e defectos, co obxectivo de reforzar a súa solidez, a equidade real de todos os membros, minimizar os esforzos inútiles en estruturas duplicadas, maximizar a eficiencia social do tempo adicado á política por parte dos militantes e, sobre todo, minimizar os receos naturais á tutelaxe e os factores de disgregación organizada. Parece claro que os compañeiros dos grupos organizados non ven iso do mesmo xeito que os que non o están. Con todo, xa se converteu en lugar común a necesidade de camiñar con convicción cara converter as estruturas do BNG no espazo de debate compartido e elaboración en común de todas as políticas, valorizando o rol individual de todos os membros, abeirando disciplinas grupais, reforzando o consenso e garantindo un rol máis equilibrado para os militantes autónomos. Obviamente, estas cousas nunca van vir dadas con meros pronunciamentos senón que serán definidas por toda a militancia do BNG nos acordos asembleares e no día a día, pero resulta esperanzador que todos apunten xa cara unha mudanza urxente nunha dirección positiva. Posibelmente enxergar unha práctica real diferente sexa máis importante que sobreestimar a vitualidade dun cambio puramente formal.

En calquera caso, máis relevantes que as cuestións de orde interna -que tamén o son porque afectan de forma directa ao traballo político, á relación co sociedade e a capacidade para ampliar a base organizada- son as iniciativas políticas. Entre as que maduraron no ámbito do proceso “propón connosco” do BNG está a aposta por partillar con todo o nacionalismo cívico e político un amplo debate na sociedade a prol da soberanía (incorporando ao léxico o seu sinónimo, a independencia). Efectivamente, moitos de nós creemos na importancia dunha resposta social de ampla base á radicalización neoliberal e consideramos tamén que no corazón da alternativa ao capitalismo neoliberal está a conquista do dereito dos pobos a decidir sobre os aspectos básicos do seu modelo económico. Soberanía para ter capacidade de decisión sobre o modelo social e os fluxos económicos e democracia para facer prevalecer os intereses da maioría son as dúas pezas básicas para construír unha saída alternativa á crise dese modelo. Máis aínda, fronte á voracidade do neocentralismo madrileño creemos imprescindíbel que Galiza participe con voz nacional no actual debate da reconfiguración institucional/territorial do estado español; Galiza non pode entregarse submisa ao abafante centralismo, da man dun Feijóo troiano, e, entre todos, temos que erguer un vivificante proceso soberanista. Se antes da eleccións viamos esencial situar a soberanía como antídoto fundamental para erguer unha alternativa progresista  á crise do neoliberalismo global, despois do acontecido nas mesmas achamos da máxima urxencia erguer un amplo movemento cívico-político a prol da soberanía como condición para refundar a democracia e dar unha solución aos principais atrancos que impiden o desenvolvemento dunha economía produtiva, innovadora e sustentábel que cree os empregos dos que depende a nosa supervivencia como país.

O interesante é que vai callando un consenso xeral en que ese movemento pola soberanía ten que ser por enriba de todo un movemento de ampla base social, plural e cun protagonismo central asentado na sociedade civil. Un movemento de todos os que queren construír unha nación con estado propio e no que todos poidan traballar man con man, teñan carné de partido ou non, sen ter como preocupación os particulares intereses electorais ou doutro tipo.

En definitiva, como dicía ao principio, estamos asistindo a mudanzas importantes que van nunha dirección positiva para reforzar a base organizada do nacionalismo de esquerda e, alén diso, para tecer unha nova tea con todo o nacionalismo cívico e intersticial.

Son tempos convulsos e de moita incerteza, de xeito que é difícil ou pouco críbel calquera discurso que se proclame posuidor da verdade absoluta e da “verdadeira” solución á crise ou da senda segura para vencer o dominio da dereita ou o centralismo abafante. Algúns dos que parece que descubriron onte a ignonimia do neoliberalismo e o centralismo poden estar vivindo un espellismo, por veces alimentado por un inxénuo voluntarismo outras habelenciosamente inducido pola estratexia antidemocrática da extrema dereita. O certo é que a fortaleza deses dous inimigos perdeu parte da aura lexitimadora do pasado. Caeron as carautas dese capitalismo máxico da enxeñería financeira e dese centralismo que aceptara convivir co autonomismo. Caeron pero a súa fortaleza segue a ser imponente. Sobre todo é imponente a súa manifesta vontade de prevalecer usando todos os resortes, lícitos e ilícitos, do poder, como estamos a ver estes días en directo. Tanto un coma o outro están en coiros coa súa faciana máis crúa e cruel á vista. Pero nin están vencidos nin se van render facilmente. E o máis triste é que súa principal fortaleza reside en que enfronte non existen organizacións sólidas e suficientemente arraizadas na sociedade. Máis aínda non hai, aquí e agora, receitas seguras e con credibilidade abondo para garantir unha vitoria das forzas progresistas. E a iso contribuen con xeneroso empeño con todos os seus medios, particularmente sementando o descrédito da política e fomentando a desarticulación das forzas alternativas.

O máis difícil hoxe é construír organización, porén a organización é esencial se a loita vai ser duradeira. Por iso, antes de debilitar unha organización existente cómpre ter moi claro que hai alternativas significativamente mellores. Nada lle pode resultar máis tranquilizador á dereita neoliberal que a proverbial grupusculización das esquerdas nos momentos decisivos; o mesmo cabe dicir do centralismo. Coa mesma rotundidade cómpre dicir que non ten sentido tapar con panos floreados as eivas que está comprobado que debilitan as organizacións máis importantes. Pola contra, é momento de atallar as eivas con valentía e asumir con altura de miras que unha certa experimentación pode resultar moi san nunha contorna en mudanza acelerada e mesmo convulsa.

Sen ignorar as dificultades, creo que hoxe na Galiza algúns estamos a dar pasos para mudar as rotinas do pasado e avanzar. Obviamente, que o consigamos depende de todos.

(Publicado en Sermos Galiza 23.01.2013)