Canal4-Ojalá -Santo Domingo | Entrevista | Xavier Vence | Jourdy James | Integración y crisis de la UE 21-02-18 | Canal 4RD

Foro medio ambiente y economia circular

FINANCIAMENTO AUTONÓMICO: O DEBATE (QUE NON HAI!)

FINANCIAMENTO AUTONÓMICO

Cuestionario da Revista Tempos Novos (publicado no número de Marzo 2017)

TN-Na recente Conferencia de Presidentes, celebrada a mediados de xaneiro, falouse de que é preciso cambiar o actual sistema de financiamento autonómico por un novo. Coincide con esta precisión?, por que?.

XV: Para empezar, o acordo aprobado en 2009 (Lei 22/2009) establecía unha vixencia do actual modelo por cinco anos, co que debería terse reformado xa en 2014. O PP decidiu que neses anos de eleccións europeas, municiapis, autonómicas e xerais non era oportuno e asi chegamos a 2017 co asunto pendente. Está claro que precisa revisarse porque non está permitindo o financiamento normal dos servizos esenciais que prestan as CCAA. Realmente vivimos nun estado de excepción e parcheo: intervención das contas polo Ministerio de Facenda, límitacións de gasto, liquidación unilateral polo MdeH e xestión de anticipos, habilitación dun extraordinario FLA (Fondo de Liquidez Autonómica) para unhas CCAA e non para outras, imposición unilateral de obrigas, racaneo de fondos para servizos co-financiados (dependencia, fondos agrarios...), etc etc. Todo iso nun marco de recentralización xeneralizado de competencias.

Cataluña rebelouse contra esa recentralización e contra o modelo fiscal, o que obriga a revisalo pero , ao mesmo tempo, fai moi difícil pensar nunha solución valedeira. Galiza tamén sufriu con este modelo até o ponto de que nestes últimos anos presenta un saldo negativo na balanza fiscal básica (o estado recada máis en Galiza do que nos devolve en forma de gasto directo, financiamento local e autonómico). Polo tanto, Galiza tamén debe apostar pola superación dese modelo e desa supeditación a un estado central que non só se resiste a adelgazar senón que quere reforzarse a costa nosa.

TN-Cales deberan selos eixos ou as claves dun novo modelo de financiamento autonómico para España?.

XV: Por ser sintético e claro eu sinalaría dous temas clave. Primeiro, é imprescindíbel poñer en discusión o tamaño e competencias do goberno central e da administración del dependente. Os centralistas néganse a  aceptar a súa reducción e, pola contra, teiman en recuperar competencias e recursos. Ese cacho da torta é o que limita o que queda disponíbel para as CCAA e os servizos que prestan. Un bo exemplo témolo cando a Ministra de Defensa se comprometeu no último Cúmio da OTAN, celebrado o 15 de febreiro, a elevar o gasto militar español até o 2% do PIB (non así para I+D!!!). Ese tipo de decisións sumadas son as que marcan o cacho de torta que queda para as CCAA. 

O segundo tema tamén é políticamente denso. Eu creo que debe haber dous modelos diferentes, un o das nacións que aspiran a un autogoberno pleno, que require ir acompañado dunha verdadeira e plena autonomía fiscal e outro para as rexións españolas (para as que moi probablemente o nivel de autonomía fiscal actual é suficiente e, para algunhas, mesmo excesivo). A anomalía de Madrid, como capital, metrópole e ao mesmo tempo CCAA uniprovincial é un despropósito que provoca un espellismo fiscal e leva aos seus dirixentes á tentación de converterse nun paraíso fiscal, realmente drenador e insolidario.

Obviamente, estes temas non son para resolver en “comisións técnicas” nin para negociacións de encaixe de bolillos, pero son os asuntos que despois de 35 anos de experiencia autonómica compriría abordar en profundidade. Os cataláns xogan a iso e Galiza equivocariase no caso de centrarse en ser ariete contra Cataluña e falar só das centésimas e asteriscos.

TN-O actual modelo de financiamento é un modelo dual asimétrico –réxime foral, réxime común-. Debe manterse este dualidade?, por qué?.

XV: como acabo de dicir, o  réxime do concertos fiscal “á vasco-navarra” debería extenderse tamén a Galiza (e, obviamente a Cataluña no caso de seguiren dentro do Estado). O concerto sería o método para poder ter autonomía fiscal real e impedir que o Estado central (de ADN centralizador) teña permanentemente a tixola polo mango.

TN-E factible e desexable un novo modelo sen maior corresponsabilidade fiscal das autonomías?, sen un espazo fiscal propio para as mesmas?.

XV: A responsabilidade fiscal pasa por xestionar ao mesmo tempo ingresos e gastos. Decidir sobre os impostos e xestionalos é o acto máis maduro dun goberno e dunha sociedade. Ter só competencias de gasto é un pésimo estatus, que xera sociedades, democracias e gobernos inmaduros. A xente e os gobernantes teñen que ver a relación directa entre os gastos que se realizan e as fontes que nutren os ingresos. Por iso Galiza e calquera outra nación precisa decidir e xestionar os seus propios tributos e logo poder negociar e decidir cantos recursos pon en común cos demais e para que fins.  

Ter capacidade fiscal propia é o que pemite levar a cabo políticas adaptadas ás características e necesidades da nosa sociedade e da nosa economía, por exemplo, para desenvolver a industria, os servizos, o agro, a pesca, a innovación, o medioambiente, etc. É dicir, decidir sobre algunhas (que non todas) as pancas que permiten guiar o noso desenvolmento, crear emprego, distribuir o benestar, etc.

TN-O actual modelo de financiamento autonómico apoiase maiormente nas negociacións bilaterais –Goberno central, autonomías-. Non é xa tempo de camiñar deica un sistema que asuma os principios do federalismo fiscal?.

XV: o actual modelo está esencialmente determinado polo goberno central, tanto na fixación do monto total como nos criterios de distribución. E, desde logo, os grandes investimentos e infraestruturas realízanse en función da estratexia do goberno central.

TN-E posible combinar duras políticas de axuste fiscal e un novo modelo de financiamento autonómico moito mais descentralizado e con maior corresponsabilidade fiscal?.

XV: O axuste fiscal aplicado nestes últimos anos –é dicir, os recortes- foi unha equivocación radical dos que apostaron todo ao rescate da banca e das grandes empresas (eléctricas, constructoras, industria militar, etc). Pero, en todo caso, de realizar algún tipo de axuste sempre será máis fácil e asumido socialmente cando hai un réxime de verdadeira responsabilidade fiscal: nós facémonos responsábeis do que gastamos e de como o financiamos. Descentralización non implica desbalde senón todo o contrario, coa condición de que a descentralización sexa a mesma nos ingresos e nos gastos (xusto que hoxe non acontece). 

Pulso histórico diante do ciclo involutivo da dereita radical

Estamos a vivir un momento singular. En Galiza, no Estado, en Europa e no mundo. No balbordo caótico dun sistema que colapsa sucédense rupturas do orde establecido, tanto no económico -cunha crise que ameaza o futuro laboral e humano de millóns de persoas- coma no panorama internacional cargado de conflitos e guerras nas portas de Europa en Oriente Próximo e en África como nunca podiamos imaxinar.

O sentimento de fin dun ciclo asáltanos por todos os lados. En moitos aspectos é algo que se vivía antes de 2008 pero desde ese ano para acá non paran de sumarse novos acontecementos que revelan a profunda inestabilidade na que asenta o modelo da globalización neoliberal. Saltan polos aires certas cousas que parecían consensos básicos, os defectos do sistema saltan á vista e a representación política está seriamente cuestionada.

O problema que a moitos nos desacouga é a impresión de que ás esquerdas vánselle escapando as oportunidades para aproveitar esa crise  económica, social e política do neoliberalismo para erguer un novo modelo de prosperidade, máis xusto, inclusivo e pacífico. Pola contra, vemos, con moita preocupación, como as apostas dos poderes e das forzas que pilotan o sistema –e os medios- veñen mudando nun sentido claramente regresivo. Tanto a nivel xeral coma no noso país. O neoliberalismo en crise abre a espita a unha radicalización máis agresiva, reaccionaria e mesmo autoritaria. O que vén de ocorrer cos Estados Unidos de Trump, a involución golpista no Brasil, a dereitización de Arxentina, o que vén pasando coa dereita e extrema dereita en diferentes países europeos, o auxe/promoción da extrema dereita nos países árabes e musulmáns. Todo unido a que nin China nin Rusia son precisamente modelos de democracia, fai temer que corren malos tempos para a democracia e para os dereitos laborais, sociais e mesmo para os dereitos civís.  

No estado español e na Galiza levamos tempo dicindo que estamos diante dunha crise do sistema político. Primeiro foi a estratexia neocentralista lanzada en tempos de Aznar tratando de recentralizar o Estado que rompeu o precario “equilibrio” autonómico e acabou provocando a resposta crecentemente independentista do pobo catalán. Logo viría a resposta á crise social e a corrupción co movemento 15M e todo o acabaría abrollando a partir dese caldo de cultivo; a promoción de novos partidos como Podemos (e logo Ciudadanos), que serían vistos por estrategas audaces da dereita como unha vía para fragmentar a esquerda e desactivar o soberanismo. Unha combinación aparentemente explosiva que foi integrada na cocteleira dos estrategas do poder conservador para preservar a súa hexemonía e o poder (e até o momento funcionoulles!).

Moitos no noso país e no estado español quixeron ver nisto a crise do réxime monárquico e constitucional do 78. O escenario que se foi dibuxando xa vemos que ten outro caríz ben diferente: a ruptura protagonizaa a dereita e non para de aplicar o seu “programa de reformas” claramente regresivo e recentralizador, desmantelando conquistas sociais, o estado do benestar e o autogoberno. O certo é que sería un erro facer unha lectura disto só en clave española e non entender que asistimos a unha crise dos sistemas democráticos que coñecemos, diso que Wolfgang Streeck cualifica como “crise do capitalismo democrático”; o que Chantal Mouffe chamara o modelo de democracia liberal, as democracias asentadas no pacto socialdemócrata dos anos 40 para acá, na que alén dos dereitos civiles da orde liberal se conquistou un estado social e se recoñeceu a utilización do poder político interveña directamente, regule o sistema económico e redistribúa a riqueza. Obviamente, a crise que estamos vivindo en directo dá lugar a múltiples contradiccións e resistencias pero hai que recoñecer que a iniciativa estana levando os poderes, forzas, think-tanks e medios da dereita. Tamén sofren reveses e hai momentos e países onde as forzas de progreso conseguen pararlles os pés e mesmo avanzar.

Centrándonos na súa tradución política e electoral vemos que a crise do sistema político afecta de xeito moi diferente á dereita e a esquerda. A dereita está en proceso de radicalización pero, na maioría dos países e desde logo no noso, mantén vivo e unido o seu proxecto político. Esa unidade está galvanizada por un proxecto pegado aos ditados dos grandes lobbys das finanzas e das grandes empresas, con apoio financeiro e mediatico abraiante, de xeito que os gravísimos escándalos de corrupción apenas lle fixeron perder unha parte do seu apoio electoral pero, a pesares de todo iso, seguen mantendo un alto nivel de cohesión. A crise da globalización neoliberal é utilizada polas forzas da dereita conservadora e a ultradereita, culpabilizando ao público, aos sindicatos, aos “políticos”, a democracia, a inmigración, etc para levar o debate político polo camiño da irracionalidade e arrastrando a unha parte da poboación detrás dun discurso populista autoritario, que recorda moito o dos anos 20-30 do século pasado, que deran lugar ao auxe dos fascismos. Tanto nos EEUU como nalgúns países europeos a resposta bastarda á crise da globalización neoliberal está encarnada por unha emerxente extrema dereita. No estado español e en Galiza o PP ten unha rechamante capacidade para manterse como a opción de toda a dereita, sen ter que botar man, por agora, do discurso máis agresivo da extrema dereita. Pero faino porque conseguiu evitar que haxa unha esquerda gañadora con programa alternativo. Polo tanto, a dereita muda, radicaliza o discurso e as políticas sen despeinarse e mantendo un proxecto básicamente unido.

O problema está pois na esquerda. Pola súa proverbial fragmentación e por carecer dun proxecto global críbel (caso dos de tradición comunista) ou por terse entregado en corpo e alma ás finanzas e grandes empresas lobbystas ou parasitarias do orzamento público (caso dos Terceira Vía socialiberal). O certo é que a esquerda leva tempo perdendo posicións pero neste momento vive unha profunda crise de identidade, de proxecto e de incapacidade para ofrecer unha alternativa esperanzadora e ilusionante. Resultan interesantes os intentos de recuperar un proxecto socialdemócrata en diferentes países (os Laboristas con Corbyn, os Demócratas americanos con Sanders, etc) pero está lonxe de asentarse esa viraxe. No estado español, o feito de que a elite dirixente do PSOE aceptara inmolarse en 2011 para obedecer a troika e voltara inmolarse en 2016 para facilitar a continuidade do PP e do seu programa de recortes e “reformas” agresivas é a constatación máis clara da súa renuncia a recuperar a socialdemocracia e reconstruír unha alternativa desde a esquerda, a pesares do clamor da súa militancia e do seu electorado.

Unha alternativa viábel desde a esquerda só pode vir do recoñecemento da inviabilidade da globalización neoliberal e da necesidade da soberanía nacional para poder darlle un contido real á democracia, para que o poder político que emana dese pobo poida ter un mínimo marxe para tomar as medidas económicas, comerciais, fiscais, industriais, agrarias etc que garantan emprego, servizos públicos e benestar para a homes e mulleres, mozos e mozas, que hoxe só teñen como horizonte unha vida de precariedade e/ou a exclusión.

O certo é que, para iso, a esquerda –a nacionalista e a non nacionalista- ten que estar a altura dos tempos, entender que a dereita está embarcada nun proxecto de darlle a volta coma un calcetín á sociedade e as conquistas históricas que coñecemos. E asumir que para botarlle ese pulso histórico á dereita (e a extrema dereita) é preciso pensar en grande e ser quen de sumar forzas para superar esa fragmentación tan habelenciosamente traballada desde a dereita e os seus medios. Unha esquerda diversa pero coordinada para dar unha batalla conxunta á dereita é unha necesidade dos tempos que vivimos. Uns tempos de ruptura nos que nos xogamos que a dereita ultraliberal e centralista saia coa súa ou non. E temos a necesidade e a responsabilidade de impedilo. E iso, atendendo á complexidade do noso caso, pasa polo recoñecemento explícito dos dereitos nacionais que permita unha gran alianza de todos os sectores sociais e políticos dispostos a parar o plan dos ultraliberais, dos conservadores e da extrema dereita. 

Outro nacionalismo é posíbel (e necesario)

O nacionalismo galego está en crise e, ao tempo, en recomposición; de resultas diso o seu futuro vai ser moi diferente do que foi nos últimos 30 anos.  A crise é longa abondo e o novo non acaba de agromar, pero farao; ao mellor estao facendo ás apalpadas e acaba resultando que o ano 2016 é o punto de inflexión. O que estou certo é que volverá haber un proxecto nacionalista na primeira división e que terá outros alicerces, deixando atrás os corsés ideolóxicos fosilizados e asentando na realidade social e no mundo do século XXI. Terá que ser un proxecto centrado na vocación de gobernar para construír un país de seu, que camiñe paso a paso cara aos obxectivos estratéxicos que definen un proxecto nacional.

O triste é que ese paso non foi posíbel antes de ver esfarelado o proxecto histórico, xustamente por non ter sido capaces de introducir a tempo as mudanzas estuturais que eran precisas. Hai moito tempo que era necesario ter mudado unha arquitectura con tabiques internos e un réxime con dúas direccións superpostas (onde unha opera como poder real na sombra e outra representa de xeito vigario o dia a dia da acción política) que resultaban ser disfuncionais cando non insoportábeis. Ese formato respondía á estratexia de manter vivo un proxecto –o do partido guía- incapaz de formularse de xeito claro e directo de cara a sociedade e cuxa existencia constituia e constitue hoxe un espantallo para amplos sectores da sociedade que, noutro caso, poderían ser receptivos ao discurso nacional/nacionalista. Visto con perspectiva, resulta difícil, por non dicir imposíbel, construír unha nación cun partido que ten un ideario que pode seguir como máximo o 5-10% da poboación. Nese sentido, pode dicirse que certos momentos de éxito foron un espellismo para un BNG que tiña como núcleo un partido cun ideario que estaba a anos luz das aspiracións que mobilizaban ao groso do seu electorado (que chegou a representar un 25%).

Os síntomas de desafección que revelaban o esgotamento do modelo frontista con partido guía veñen de moi atrás, pero a incapacidade ou resistencias corporativas impediron tomar a tempo as decisións necesarias. Cada chanzo do devalo evidenciaba a necesidade da refundación pero ao mesmo tempo limitaba os folgos internos para acometelos. E así caemos no rodopío, no círculo vicioso do devalo. Cada golpe foi unha oportunidade perdida e as marxes de manobra foron reducíndose a cada paso. Dentro, unha militancia entregada, foi incapaz de romper o corsé de ferro trazado polo secretariado do partido guía, que apela sistematicamente a unha lealdade non correspondida. A resistencia numantina para preservar as posicións da dirección do partidoguía conduciron ao esganamento orgánico, político e electoral do BNG. A conclusión é un proceso implosivo irreversíbel que só é quen de resolver, desde fóra, o electorado. E empezou a “resolvelo” hai ben anos pero fíxoo de xeito dramático e sen piedade na medida en que ese electorado tivo unha opción electoral alternativa que recollía con máis flexibilidade unha boa parte dos sinais de identidade do discurso nacional. 2012 constituiu o auténtico punto de non retorno. Paradoxalmente, o foxo que nos separaba da nosa base social acrecentouse como consecuencia da sobreactuación do BNG para marcar o terreo da exclusividade nacionalista e do radicalismo ideolóxico en todas as materias, o que non fixo máis que alimentar o imaxinario de irrealismo que nos define a ollos de moita xente, a pesares dos intentos por corrixir esa percepción.

O 4,3% do 20-D foi unha mensaxe inequívoca da irrelevancia electoral da proposta BNG pero o 2,8% do 26-Xuño é a certificación definitiva de que ao electorado non lle doe a desaparición do BNG. Cando o 97,2% non estima útil votar unha forza política non podemos considerar ese feito como un mal dato ou un revés; nin tan siquera como un grave revés. Cómpre admitir que caemos por debaixo do limiar da insignificancia política e quedamos nun recuncho do taboleiro. Diante desa crúa realidade caben dúas actitudes: tapar os ollos como se estiveramos diante dunha fatalidade que compre responder con fe relixiosa para afrontar unha “travesía do deserto” ou ben asumir o fracaso dunha forma concreta de entender o proxecto nacionalista e apostar con responsabilidade pola súa redefinición desde un proxecto de nova planta, cun ideario estratéxico capaz de conectar cunha maioría social que precisa alternativas de goberno aquí e agora.

A cuestión é, polo tanto, que facer? A responsabilidade neste momento non pasa por tapar os ollos nin tampouco polo silencio, como se a realidade social mudara con esa fantasía propia dos xogos infantís. O futuro non pasa por agardar o enésimo fracaso para corroborar que “xa se vía vir” e agradecer a “abnegada fidelidade” ao minguado corpo de fieis que aínda quedan. A responsabilidade hoxe non consiste en seguir a un “núcleo irradiador” equivocado –deixaremos para outro momento as súas razóns e motivacións- que reclame complicidade e silencio en sucesivos círculos concéntricos. Eu respecto e comprendo a moitas persoas afectiva, ideolóxica e vitalmente vencelladas durante anos a unhas siglas e un proxecto que sofren o indicíbel antes de dar o paso á discrepancia aberta, porque supón case sempre un desgarro íntimo e tamén a exposición a reaccións grupais por veces irrespectuosas. Non só as respecto senón que considero que unha amplísima maioría son imprescindíbeis para un proxecto nacionalista de futuro.

Polo tanto, eu respecto todas as opcións pero reclamo o dereito a discrepar, sobre todo cando estamos perdendo a última oportunidade para salvar os móbeis e, peor aínda, estamos contribuíndo –sen querer- ao descrédito do nacionalismo por reclamar a exclusividade dese rótulo para unha marca concreta que non esperta agora especial entusiasmo. Contribuír a identificación do fracaso dunha sigla concreta co fracaso do nacionalismo é unha grave irresponsabilidade, ademais dunha falsidade histórica.

Ninguén pode reclamar silencio cando ese silencio é utilizado para impoñer sen autocrítica unha precaria maioría dentro do “núcleo irradiador” que logo se traslada ao resto da fronte nunha sorte de sucesivos círculos concéntricos. Ninguén pode reclamar silencio para asi poder facer un cómodo traxe a medida co que para caricaturizar os discrepantes. Ninguén pode reclamar fe cando deu probas de equivocarse tantas veces e tan escasa vontade de emenda real. Apelar a estas alturas a aceptar unha hipotética “travesía do deserto” é demandar complicidade nun suicidio colectivo, porque, con certeza, despois do deserto non hai nada, tan só máis deserto. Sobre todo, porque afirmando como intocábel o núcleo do problema (como fixo a UPG no seu congreso do 22 de maio) a suposta travesía convértese en realidade nunha “acampada no deserto”.  Por iso, eu son dos que cre que nunha situación límite como a que temos diante cada quen ten que asumir a súa responsabilidade, en función do seu leal saber e entender, para contribuír como mellor poida á emerxencia dun novo proxecto colectivo. Polo ben do nacionalismo e polo ben de Galiza.

O 26 de Xuño o electorado galego sentenciou de xeito claro e contundente que a forma concreta de proxecto nacionalista que lle ofrece o BNG non lle interesa. Quere iso dicir que se acabou ou se acaba o nacionalismo? Significa o esgotamento do BNG que xa non ten futuro o proxecto nacionalista no noso país? Significa que o tope do BNG é o tope do nacionalismo? Eu respondo ás tres cuestión cun non rotundo. O nacionalismo, ou mellor dito, un proxecto nacional transformador é unha necesidade para afrontar os retos de Galiza no presente e no futuro. Os que cremos que Galiza ten necesidade de forzas propias e dun goberno que teña os intereses de Galiza como prioridade absoluta e non subordinada temos necesidade de construír colectivamente unha nova ferramenta política (https://chamamentodevidan.wordpress.com/). Non para acrescentar unha nova capeliña ou unha nova sigla senón para erguer un proxecto abranxente superador da fragmentación frustante que nos paraliza. Tampouco para ensarillarse nunha permanente vertixe de exercicios de camuflaxe que poden brindar días de esplendor electoral pero resacas de frustración política e social.

Con toda a experiencia acumulada, con todo o potencial humano activo –o que hai no BNG e noutras organización e outro moito esparexido, desanimado ou desaproveitado- temos que botar a andar un proxecto para a maioría social do noso país, radicalmente democrático, sen partidos guía. En realidade -e iso ten que ser unha mudanza a respecto do pasado- a ambición ten que ser unir todo o corpo central do nacionalismo nunha organización sen tabiques e, ademais, achegar a toda esa nova xeración de cidadáns, nov@s ou non tanto, que espertaron á vida política e ao activismo social nestes últimos anos e, tamén, a moitas outras persoas que poden partillar un proxecto nacional de esquerdas ou progresista.

Un proxecto con capacidade para ofrecer unha alternativa realista aos problemas prioritarios da maioría social, con vocación transformadora pero tendo moi en conta e con realismo o marco estatal, europeo e internacional, non para perennizalos senón tecer alianzas a cada nivel que camiñen na súa mudanza nunha dirección progresista e favorábel aos intereses de Galiza como nación e como pobo.

(Publicado en Praza Pública o 23 de xullo de 2016)

Crise do modelo de financiamento e recentralización

Crise do modelo de financiamento e recentralización

Xavier Vence. Catedrático de Economía Aplicada da USC

Perdidos na pirotecnia do espectáculo político esquecemos debater como atallar as graves ameazas para o futuro do noso país e da vida das persoas que nel habitamos. A crise política e institucional do estado español estrangula o financiamento do goberno e servizos públicos de Galiza pero ao mesmo tempo está levando á prórroga do modelo de financiamento de 2009 que, de acordo coa previsión legal, debería terse reformado xa en 2014. A estas alturas aínda non se abriu formalmente a negociación do novo modelo pero o que tamén é certo que as espadas están en alto. Algunhas CCAA veñen explicitando moi claramente as súas apostas e o Goberno Central e os partidos estatais tamén evidencian a negativa a reducir o tamaño e o papel do Goberno central.  Pola contra, a Xunta de Galiza segue calada, sen tomar a iniciativa e mantendo unha actitude sumisa á estratexia madrileña e resignada –ou iso parece- a encaixar novas perdas. As mensaxes de Feijóo parecen centradas en implorar compasión para que Madrid e os demais sexan benévolos e “decidan con xustiza”. Non imos a ningún lado cunha actitude de esmoleiro sumiso, cando o que todos nos xogamos é o futuro da dotación dos nosos servizos públicos, o nivel de vida colectivo e a capacidade para dinamizar a nosa economía. O problema non é meramente técnico nin tampouco de relacións persoais dos dirixentes, é un problema político, no sentido máis profundo. É obvio que Galiza precisaría un presidente que se puxera á fronte dun grande consenso de todas as forzas políticas –e tamén das sociais e empresariais- para fixar un diagnóstico claro, uns obxectivos e unha estratexia partillada para defender os intereses colectivos dos galegos e galegos, nunha materia na que nos xogamos o groso dos nosos recursos para soster a sanidade, a educación, os servizos sociais e todos os demais servizos públicos. E tamén os recursos para dinamizar a nosa economía e o emprego.

O modelo de financiamento autonómico de 2009, que asinou o presidente Feijóo recén chegado á Xunta, levou a que Galiza vira mermada a súa capacidade de xeito dramático, até o punto de que cos datos liquidados de 2012 presentemos unha balanza fiscal negativa. En contra do discurso centralista dominante, o certo é que nese ano Galiza aportou ao Estado 1.300 millóns de euros máis do que recibiu. A pesares de termos unha renda per cápita 13 puntos inferior á media.

Teriamos moito que discutir sobre os criterios de reparto do Fondo total entre CCAA, que resultan discriminatorios para Galiza por non contemplar acaidamente moitas das nosas especificidades, pero o gran problema de fondo é a magnitude dos recursos que o Estado Central se queda para si, que representan cunha proporción excesiva dos ingresos totais recadados. Por algo se reserva o monopolio da xestión e recadación dos grandes impostos. Discutir iso é a clave e é xusto ao que se negan as forzas estatais.

Temos unha Administración Central excesiva que, ademais, se vén reforzando  co proceso de recentralización impulsado polo PP e unhas prioridades de gasto central moi discutíbeis (militar, apoio á banca, ás eléctricas, grandes construtoras, etc.). E, sobre todo, cómpre poñer a lupa non só no gasto senón tamén nos ingresos. É aí onde se dirime a verdadeira autonomía fiscal e a asunción de responsabilidade por parte dos gobernos autónomos. Hoxe o groso da política fiscal (cos seus regalos fiscais, buratos para a evasión e a fraude) depende do goberno central e a súa xestión está en mans da Axencia Tributaria do Estado. A política fiscal e a decisión unilateral sobre a parte que se queda o goberno central para si mesmo é o que determina o tamaño da torta a repartir entre as CCAA.  Aí está o nó gordiano do financiamento de Galiza e mentras non se rache seguiremos tendo un autogoberno menor de idade, insuficiente e incapaz.

Temos por diante, pois, unha enorme tarefa política na que todas as forzas galegas deberían estar comprometidas: plena autonomía fiscal para fixar os tributos, perseguir a fraude e a evasión –en colaboración con outros países- e, como instrumento para executar esa política, crear un Axencia Tributaria Galega que recade todos os tributos e que logo se negocie unha contribución a un orzamento central que estexa moi ben acotado para cubrir funcións que sexan realmente de interese xeral.

En definitiva, non debemos discutir só dos criterios de reparto do gasto entre autonomías –que tamén- senón dos ingresos públicos, da política fiscal e da xestión deses tributos. Esa é a base que nos permitiría ter capacidade para deseñar outras políticas para desenvolver as nosas capacidades produtivas, crear emprego e riqueza na dimensión necesaria para poder logo –vía impostos- financiar os nosos servizos públicos, garantir o benestar da nosa poboación e superar o noso drama demográfico.

 (artigo publicado en Faro de Vigo, 22.05.2016)

Decálogo para unha Galiza necesitada de goberno de seu (col no Anuario 2016 do Foro Económico de Galicia)

Decálogo para unha Galiza necesitada de goberno de seu

Xavier Vence

Catedrático de Economía Aplicada da USC

Ex-Portavoz Nacional do BNG

As perspectivas económicas do noso país están sometidas ás incertezas de avatares alleos, non só polas interdependencias propias da globalización e que afectan a todos os países, senón pola renuncia do noso goberno a enxergar con firmeza unha estratexia propia. Estamos ao pairo dos ventos dunha profunda crise que non remata, dos cambios xeoestratéxicos, das decisións europeas e estatais sen que Galiza faga causa de obxectivos precisos e claros diante do Goberno central e Bruxelas e sen ter unha aposta ben perfilada por parte da Xunta de Galiza, co necesario respaldo financeiro e o compromiso do sector privado.

Necesitamos un golpe de temón para estar en condicións de reverter unha tendencia de longo prazo marcado polo declive económico e demográfico. Xestionar as tendencias autodestrutivas dese círculo vicioso do declive resulta complexo e custoso: custe engadido da xestión do declive demográfico e do abandono territorial; inversións e servizos para soster pobos (case) baleiros e non produtivos; gasto e non recadación; gastos de conservación do medio, incendios, etc. Darlle a volta a iso debera ser o obxectivo dunha “axenda de país”.

Nestas liñas tentarei de identificar os riscos máis importantes que pairan sobre a economía galega e, ao propio tempo, apuntar as liñas mestras para superalos. Resumireinos arredor de dez eidos nos que, ao meu ver, Galiza debería poñer toda a intelixencia colectiva e toda a súa capacidade política para afrontalos e convertelos en oportunidades para sentar as bases do desenvolvemento futuro do noso país.

Primeiro, no plano internacional temos ameazas claras para a nosa balanza comercial. Por un lado, as exportacións sofren tanto a parálise do mercado europeo como o estancamento dos mercados latinoamericanos; por outro, a caída conxuntural do prezo do crú pode mudar de xeito súbito a curto prazo, deteriorando rápidamente a nosa balanza comercial.

En ambas cuestións, o desleixo da Xunta ten consecuencias graves. Nun caso por ausencia de esforzo propio na diversificación e busca de novos mercados e no outro por desaproveitar as oportunidades para impulsar un mix enerxético baseado na electricidade de orixe endóxena renovábel fronte ao consumo de petróleo e gas de importación. Isto debería abrir novas liñas na política da Xunta (acompañadas polo goberno central) para mudar o modelo de inserción exterior e o modelo enerxético. Porén o único esforzo financeiro recente da Xunta nese eido foi, curiosamente, para aumentar a participación no capital da planta de Gas.

Segundo, a aceptación zombie das consecuencias da implementación dos acordos internacionais da UE e o Estado Español que se concretan en medidas directamente lesivas para sectores que constituen a base da nosa especialización produtiva (pesca-conserva, agro-alimentación, servizos e distribución comercial etc ). Tendo Galiza un perfil de especialización produtiva específico e diferente do conxunto estatal ou doutras CCAA con maior peso político, o que encontramos é que as negociacións e as regulacións que se introducen non salvagardan os intereses dos nosos sectores clave. Este desleixo deriva dunha combinación de factores entre os que cómpre destacar: a ausencia de diagnósticos e estratexias propias por parte do goberno galego e, por veces, o propio desartellamento interno do sector empresarial galego. Sabendo que o campo de xogo é estreito e que as solucións pasan por unha xestión intelixente da “letra miúda” resulta imprescindíbel unha aposta política clara do goberno galego acompañada dunha administración e unha xestión competente que saiba plasmar nos detalles regulatorios a defensa dos nosos intereses estratéxicos. Iso pasa por un aproveitamento ao máximo das competencias estatutarias, para o que é precisa unha profunda e decidida vontade política en clave nacional, xunto cunha realista comprensión de que os discursos neoliberias e acordos desreguladores non implican a perda de función do goberno e a administración pública senón a necesidade de “refinar” a súa forma de lexislar e actuar.

Terceiro, Galiza está pagando as consecuencias da submisa aceptación da aposta estatal -aproveitando a crise financeira- para impulsar a concentración e centralización do sistema financeiro arredor dun número reducido de grandes bancos asentados en Madrid, eliminando as Caixas de Aforros e anulando de facto as competencias autonómicas en materia de crédito. Nunha economía aforradora neta como é a galega, con modesto pulso inversor do tecido empresarial privado (e público), o resultado é -como leva sendo desde décadas atrás- a fuxida de aforro cara a outros territorios ou cara aos mercados globais. Nese sentido, urxe unha acción decidida do goberno galego –coa eventual participación doutras institucións como Deputacións e grandes concellos- para recrear novas entidades de crédito e banca pública que canalicen unha parte dese aforro cara o financiamento de proxectos empresariais e públicos galegos, como vía para impulsar a diversificación produtiva, a innovación e a expansión das empresas galegas. Desde logo, nese novo mix de instrumentos financeiros cómpre reforzar, redimensionar e diversificar todos os instrumentos de capital risco (capital semente, capital desenvolvemento do IGAPE...) para que permitan, entre outras cousas, optimizar os Fondos Estruturais da UE e, en especial, as novas oportunidades que ofrece o Plan Junker e as modalidades de combinación dos Fondos Estruturais e de Investimento Europeos e os Fondos de Investimentos Estratéxicos do Banco Europeo de Investimentos (BEI). Galiza non pode resignarse a ese vergoñento nivel de execución dos Fondos Europeos do septenio pasado, en que se perdeu un tercio dos Fondos por incapacidade e desleixo do goberno presidido por Núñez Feijóo. Neste novo período imos polo mesmo camiño e estamos desaproveitando a disponibilidade de recursos para apostas realmente produtivas e estratéxicas.

Cuarto, debemos dar o salto da dependencia enerxética e regulatoria a un novo marco de enerxías renovábeis e tarifa galega. Nunha economía de fortes interdependencias globais resulta crítico o aproveitamento das especificidades e singularidades de cada país. As capacidades e experiencia construída  ao longo do tempo e tamén as singularidades naturais. Entre as máis importantes está o noso excedente na produción de enerxías renovábeis (hidráulica e eólica) e o potencial para incrementar a súa produción futura (tamén na de orixe mariño e solar). O desenvolvemento con visión integral de toda a cadea eólica e das renovábeis en xeral é unha oportunidade dupla, para impulsar o crecemento económico e o emprego en toda a cadea e para avanzar cara un modelo económico sustentábel. O efecto das decisións combinadas do goberno de Feijóo e do goberno central tiveron consecuencias devastadoras para este sector. A continuidade desas políticas é unha ameaza definitiva para o futuro pero o potencial está aí e constitue unha oportunidade clave para Galiza. A superación do parón ás renovábeis imposto polo goberno central (atendendo aos intereses do lobby eléctrico español) é unha prioridade para o noso país (que, ademais, é unha das poucas nas que os nosos intereses están en liña coa orientación da estratexia enerxética da Unión Europea). En todo caso, e no curto prazo, sería necesaria unha mudanza da regulación centralizadora e uniformizadora do mercado eléctrico que impón tarifas uniformes en todo o territorio español. Esta regulación central impide unha diferenciación territorial de tarifas en función da abundancia e coste de xeneración e distribución –como ocorre noutros países europeos-. Unha tarifa eléctrica galega pemitiría a Galiza beneficiarse desa vantaxe competitiva, tanto para as empresas como para as familias e tamén para o propio sector público (en especial, habida conta da elevadísima factura do alumeado público). Todos os nosos sectores produtivos ven mermada a súa competitividade por estar soportando a segunda tarifa eléctrica máis cara da UE. De igual xeito, unha regulación que favorecera o autoconsumo enerxético nun territorio con tan boas condicións naturais para a produción descentralizada de electricidade tería un impacto moi positivo en custes, competitividade e sustentabilidade.

Quinto, a aposta estatal por voltar confiar nun modelo de crecemento asentado no turismo e na construcción resulta especialmente nociva para Galiza. Polo noso clima, o turismo nunca vai xogar un papel motor da nosa economía como pode facelo no mediteráneo. E isto, xunto co declive demográfico, fai que o sector da construcción non poida xogar un papel extraordinario na dinamización da nosa economía (cousa que si pode e, de feito xoga, noutras latitudes). Tamén por iso, Galiza ten que ter plena consciencia de que necesitamos apostar por outro tipo de modelo produtivo: baseado nos sectores que definen a nosa especialización e que, porén, estamos deixando desmantelar (toda a cadea alimentar, por exemplo) e arredor dos que debemos innovar e impulsar todas aquelas novas actividades que poden diversificar ese tecido produtivo. Obviamente, esa aposta produtiva innovadora ten que partir das actividades xa existentes pero ten que poñer o foco tamén na posta en marcha de novas industrias (e servizos) complementarias, asi como no impulso ao emprendemento que valorice o coñecemento que sae dos nosos laboratorios e na criatividade e talento das novas xeneracións.

Sexto, a Estratexia de Especialización Intelixente do noso país non pode ser un envoltorio para vender iniciativas inconexas senón que debe supoñer unha aposta decidida “de país”, trabando a iniciativa pública e a privada, para aproveitar a experiencia acumulada e a capacidade de I+D para dar un salto tecnolóxico nas nosas especializacións claves, diversificar, reforzar as relacións interempresariais e intersectoriais, alumar actividades complementarias e de servizos intensivos en coñecemento ao socaire desas fortalezas históricas. Na pesca, no marisqueo, na acuicultura, na conserva, no agro, en toda a cadea alimentar, no forestal, no enerxético, no automóbil, na saúde, etc.

Sétimo, Galiza ten unha clara oportunidade no aproveitamento das súas condicións históricas e naturais para converter a produción ecolóxica nun perfil diferenciador, nun sinal de identidade e imaxe de marca do país. A produción ecolóxica pode constituír unha vía para superar o atoamento en certas especializacións intensivas nas que Galiza xoga con desvantaxe fronte a outras economías europeas e podería así posicionarse en nichos de mercados máis remuneradores e con claro futuro. Para iso temos que proceder a un desandamento da intensificación nalgúns segmentos da actividade primaria e, sobre todo, evitar afondar máis nesa senda, abeirando a tentación de proxectos agresivos que van na liña dun modelo que se incribe nas pautas pasadas de produción masiva e de baixa calidade (como pode ocurrir, por exemplo, co modelo de acuicultura do actual plan da Xunta de Feijóo).

Oitavo, Galiza vén perdendo tecido produtivo industrial e de servizos non só pola crise económica e a caída de actividade de certos sectores senón tamén por un agudo proceso de deslocalización de producción e de deslocalización da sede das propias empresas. Precisamos unha estratexia integral para frear a deslocalización de actividades produtivas e tamén de sedes de empresas, que van ligadas a miúdo a depredadoras estratexias de absorción en concentración do capital pero tamén en ocasión por decisións estratéxicas ou fiscais dos seus propietarios. Cómpre reforzar os elos das cadeas de valor e declarar a “guerra política” á depredadora  “guerra fiscal” do furioso centralismo madrileño destinada a captar sedes de empresas e localización de patrimonios e grandes fortunas na capital do estado. Cómpre derrogar a “lei de unidade de mercado” que trata de impedir todo tipo de regulación favorecedora das empresas radicadas no territorio e aproveitar ao máximo as compras públicas como instumento para dinamizar a industria e os servizos localizados na Galiza. En particular, urxe mudar as política de licitación de obra pública e a políticas de concesións de servizos públicos para evitar que o noso orzamento público sexa pasto do lobby das grandes construtoras madrileñas e se converta en ferramenta efectiva de dinamización do tecido produtivo propio .

Noveno, Galiza enfróntase a un cambio de modelos de financiamento tanto a nivel comunitario como español que reducen as aportacións compensadoras das crecentes desigualdades territoriais. No último modelo de financiamento autonómico –que debería ter sido renegociado no ano 2015- Galiza viu mermada a a aportación recibida por parte do Estado, até o ponto de que xa en 2012 a balanza fiscal (excluída a Seguridade Social) é negativa para nós. A expulsión do grupo de “rexión en desenvolvemento” a nivel comunitario tamén se traduce nunha menor participación nos Fondos Europeos no período 2014-2020, a pesares de sufrir unha ampliación da fenda nestes últimos anos, que nos sitúa neste momento 20 puntos por debaixo da media comunitaria. E de cara ao futuro existe a ameaza certa de que o futuro modelo de financiamento autonómico poida ser aínda máis perxudicial para Galiza e poida reforzar aínda máis esa posición de contribuidores netos ás arcas do Estado (mesmo habería que contemplar as consecuencias dunha eventual independencia de Cataluña). Nese sentido, precisamos unha estratexia consensuada entre todas as forzas políticas galegas para acometer mudanzas de calado en diferentes ordes: a) simplificación dos niveis administrativos hoxe insostíbeis (Deputación, Delegacións do Goberno, etc);  b) defender un modelo de financiamento que preserve a nosa capacidade financeira e, de paso, permita unha maior autonomía na política fiscal (p.e., semellante ao sistema vasco de “cupo”); e c) mudar o modelo de financiamento local que na actualidade resulta claramente discriminatorio para os concellos galegos.

Décimo, todo o anterior só pode abordarse desde unha estratexia de empoderamento de Galiza en todos os sentidos, o que, do meu ponto de vista, require un cambio político protagonizado por forzas que teñan o seu centro de interese e decisión no país. Pero nel deberían estar comprometidas tamén todas as forzas que aspiren a xogar un papel no futuro do noso país.

APERTURA DA XV ASEMBLEA NACIONAL DO BNG NA CORUÑA

APERTURA DA XV ASEMBLEA NACIONAL DO BNG NA CORUÑA

Benvidas a esta XV AN

Temos por diante unha xornada apretada para debater a fondo e tomar decisións para poñer ao día o proxecto nacionalista. Sabendo que o ano 2016 vai ser un ano clave. En 2016 xogámonos a posibilidade dun cambio e un punto de inflexión en Galiza e tamén dun punto de inflexión no nacionalismo.

Chegamos coa idea da refundación na cabeza porque as circunstancias demandan cambios e estamos decididos a levalos a cabo porque este país necesita un proxecto nacionalista potente. Sacarémolo adiante! Farémolo entre todos e todas pensando na maioría social da nosa nación.

Viñemos a Coruña a mantenta porque esta é cidade de fundacións e refundacións. Queremos conmemorar o centenario da fundación, precisamente aqui, do xermolo do nacionalismo contemporáneo organizado.

Un 18 de maio de 1916, na rúa Rego da auga -aí a un paso de onde estamos- sede daquela da Real Academia Galega, reuníranse os 28 fundadores da primeira “Irmandade de Amigos da Fala”. Convocados por Antón e Ramón Vilar Ponte botan  andar a primeira célula do nacionalismo organizado.  A seguir virían as de Santiago, Monforte, Ourense, Pontevedra, Vilalba e no 1917 as de Ferrol, Vigo, Betanzos. O boletín A Nosa Terra desde abril do 1917.

Xa no 1918 dan o salto á acción directamente política coa Asemblea Nazonalista de Lugo, con Vilar Ponte, Risco, Peña Novo, Losada, Castelao e tantos outros e nela consagran a ruptura co rexionalismo e a afirmación doutrinal e programática nacionalista. Era o momento das nacións en Europa e aí entramos nós.

Daquel rebulir de 1916 arranca todo. E desde aquela temos unha historia longa, un século de loita, un século de sementeira e de organización, para darlle a este pobo autoestima, recoñecemento, prosperidade e, sobre todo, vontade futuro.

O nacionalismo é unha das realizacións máis importantes dos últimos 100 anos. É unha das fortalezas que ten este país. E seguirao sendo!!

Porque o nacionalismo é o pobo galego en pé!!

Compañeiras e compañeiros,

O nacionalismo está hoxe nun punto delicado. Perdemos apoios e fragmentámonos.

Tamén niso parece que levamos o ADN dos nosos ancestros. As Irmandades esgázanse na xuntanza de Monforte de 1922, aparece a Irmandade Nazonalista, logo algúns como Vilar Ponte montarán a ORGA, con Casares Quiroga; hai un intento de reunificación na 7ª asemblea, en Pontevedra, da que xorde en 1931 o Partido Galeguista, con Castelao e Bóveda á fronte, pero Antón continua na ORGA até 1934. No 1935, prodúcese a famosa escisión da Dereita Galeguista que rexeita a alianza coa Frente Popular. Logo continuou o PG con Castelao no exilio. Viría a traizón piñeirista no interior.

Arrancamos de novo no 64 coa UPG, sumando forzas até 1977, logo virian sucesivas divisións no 77 e 81. Logo volveuse retecer pouco a pouco até culminar no 1993 cun BNG en ascenso e desde aí tivemos o nacionalismo unido até 2012. E aí volvemos destecer. E nesas andamos, tratando de retecer desde 2013, pero aínda non fomos quen. E non queda outra que seguir facendo o imposíbel por conseguilo porque só na unidade poderemos avanzar.

Temos unha historia marcada a lume pola síndrome de Penélope, tan ben espresada naqueles fermosos pero desacougantes versos de Díaz Castro  “Un paso adiante e outro atrás, Galiza, e a tea dos teus soños non se move. A espranza nos teus ollos se espreguiza. Aran os bois e chove”.

Días atrás estiven lendo un estudo sobre os Irmáns Vilar Ponte e a controversia política do tempo das Irmandades e o PG até o 1936. Canta melancolía!! As mesmas disputas entre eles, case as mesmas frases cruzadas duns para os outros, sempre nas mesmas!!. O caso é que á hora da verdade alí estaban todos a traballar polo mesmo e batallando contra o mesmo Estado español, contra os turnistas e os caciques.

Eles tiñan a súa lea entre os chamados “políticos” e o “apostólicos”, chamádelle se queredes os “pragmáticos” e os “ideoloxistas”. Antón Vilar Ponte acusaba aos “políticos” como Peña Novo –que chegara a ser concelleiro aquí na Coruña- de pensar máis “no ideal da vitoria que na vitoria do ideal” e os “políticos” laiábanse da lentitude con que discorre o proceso de liberación do país. E Vilar ensínalles a porta: “...os cobizadores de medro poden arredarse de nós a tempo (...) Quenes non teñan maior fe que os israelitas para atravesal-o deserto, recuen axiña”.

Cos principios a punta de bandeira dicía en 1922 “(...) namentras non se modifiquen as leises do Estado hespañol, as cortes de Madrid sonnos compretamente alleas. Nós somentes iríamos á unhas eleucións pra unhas Cortes galegas costituentes, que lle deran á Galicia a soberanía compreta”...

...Como sabedes Antón Vilar acabaría fundando a ORGA con Casares Quiroga seis anos despois e sería xa en 1934 cando se achegaría ao PG, con grande alborozo de Castelao e Bóveda.

Se comparamos aos Vilar Ponte e aos Castelao, nós somos da estirpe de Castelao, dos que optamos sempre pola autoorganización. Castelao, ademais, púxonos en garda fronte ás promesas e engados dos federalistas españois “de boquilla”. Con toda razón e as cousas non mudaron hoxe. Pero iso non é contradictorio coa decisión realista de Castelao, Bóveda e Vilar Ponte de facer unha alianza electoral táctica en 1936. Co obxectivo de sacar adiante o Estatuto.

Non faltan paralelismos entre aqueles anos 20-30 e os actuais, non só pola crise financeira do capitalismo liberal senón tamén a crise social e política, a extrema dereita, as guerras imperialistas, o anarquismo... E tamén polas viravoltas do nacionalismo.

Amigas e amigos,

Somos moito de tecer e destecer, unímonos e dividímonos con parello entusiasmo, pero este país precisa superar esa melancolía poética e embarcase na épica de tecer e avanzar.

Isto tentamos facer nestes tres anos, conscientes de que só avanzamos de verdade cando estivemos unidos. Como pasa noutras latitudes  e iso nos aprenden tamén os Escoceses, Irlandeses, Cataláns, Valencianos e Corsos. Uníronse e gañaron.

Estamos nunha situación moi delicada que ten raíces moi fondas e vén de anos.

É hora de repensar ferramenta e discurso.

Nestes anos fixemos cambios, hai que facer máis e máis profundos.

Non se trata de volver atrás, nin de recuperar un pasado que xa foi, nin máis clarificación nin máis contundencia.

Xa estamos clarificados abondo!! Aquí falta moito nacionalista que anda buscando un espazo acolledor.

Temos que priorizar absolutamente a causa que nos une: a liberdade de Galiza e o benestar do noso pobo. Deixar a un lado aqueles matices que nos diferencian.

Temos que vernos como compañeir@s en igualdade total de condicións.

Fai falta firmeza no obxectivo final, pero a partir de aí precisamos enriquecernos de matices e perfís diversos. Temos que apreciar SINCERAMENTE o positivo das diferenzas, das pequenas contradicións que nos fan máis humanos. Precisamos a flexibilidade do xunco, cintura, empatía e capacidade para compartir alianzas para sumar, “navegar de bolina” –como dicía Bóveda- e ir conseguindo obxectivos aínda que sexan modestos..

Perdemos moita xente e perdemos moitos votantes.

Hai que recuperalos e hai que buscar novos apoios.

Onde?: Sábeno ben os mariñeiros que van a marea: HAI QUE BOTAR AS REDES ONDE HAI PEIXE

Onde non hai, escusamos perder o tempo

Como?: con refundación e con alianzas

Temos que REFUNDAR! Niso seica estamos tod@s de acordo. Pero... non para retabicar e repintar, cos vímbios que xa están dentro. Necesitamos atraer nova xente, novas forzas para ampliar o proxecto. Máis que siglas, xente.

Temos que refundar, pero que tipo de organización nos pide hoxe a xente?

Temos que escoitar a nosa base social e responder con sinceridade.

Eu dígovos a miña fórmula: UNHA ÚNICA SIGLA, UNHA ÚNICA LEALDADE, UNHA ÚNICA DIRECCIÓN. (Leninismo puro!!!)

Temos que ampliar a base. Por onde anda hoxe a xente nova activa que quere mudar as cousas? Pois cara aí temos que apuntar o barco. Non para mudar de barco pero si para andar polo medio do caladoiro.

Temos que facer ALIANZAS. A cidadanía que quere mudanza entendeu que a fragmentación era unha trampa mortal e decidiu voto útil para tentar gañar a partida. Temos que escoitala!! Logo xa se verá se se dan as condicións.

Temos que saber ler o punto e hora da nosa loita. En cada momento temos que saber aceptar as prioridades acuciantes da nosa xente. Como dicía Pondal, “o caso está na ruda adversidade urxente”. Ese ten que ser o criterio. Mirar para o horizonte pero sempre cos pes na terra e as mans pegadas a xente que ten que acompañarnos nese longo camiño. Decía V.I.U. “un paso por diante pero só un paso”

Hai que combater esa idea de que o nacionalismo é un asunto identitario, coma se non tiver a ver cos problemas acuciantes da nosa xente. Nós ben sabemos que o nacionalismo é algo máis esencial: confianza nas nosas potencialidades, vontade de loitar polo futuro da xente dentro do noso país, polos intereses materiais da maioría, para compartir unha calidade de vida digna, sen precariedade, sen pobreza, sen emigración.

Esa é a realidade, pero o que conta en política é a PERCEPCIÓN da realidade, como di Joseph Brodsky. E a percepción da maioría da xente que quere mudar este país é que a soberanía, en Galiza, hoxe, está moi distante como para ser solución e fixa como prioridade mudar os gobernos e mudar as políticas. Vencer o PP e mudar as políticas neoliberais e recentralizadoras. Este é o punto e hora da nosa base social. Está dicíndonolo todos os días, dínolo nas urnas. Non podemos tapar os oídos e seguir co piloto automático.

O certo é que a longa hexemonía do PP é a principal ameaza para o país e o nacionalismo. Derrotar o PP é a prioridade en 2016, para frear a desfeita económico-social e a laminación do autogoberno, para elevar a conciencia nacional e avanzar cara a soberanía. Temos unha oportunidade única e temos que ser os primeiros en mover ficha para conseguilo. Por patriotismo, por responsabilidade co país e tamén por responsabilidade co noso propio proxecto. 2016 é un ano clave e temos que atinar.

Permitídeme rematar cunha nota persoal.

Elixístesme Portavoz Nacional hai tres anos. Foi unha honra e unha grande responsabilidade.

Non pelexei por vir, nin pelexei por quedar.

Fixen, fixemos, o posible por axudar a mudar cousas e algo avanzamos, na boa dirección, pero quizais foi algo tarde e insuficiente.

Toda a equipa de dirección fixo o que puido e máis.

Vós tamén. Grazas a todos e todas!!

De cara ao futuro, Non é cuestión de máis esforzo, non se pode pedir máis.

É cuestión de atinar na folla de ruta:

UN NORTE CLARO, UNHA ESTRATEXIA GRADUALISTA E FLEXÍBEL E UNHA TÁCTICA REALISTA E PRAGMÁTICA.

Compañeiras e compañeiros,

Son nacionalista, soberanista e de esquerdas dende moi noviño.    Coma moit@s de vós.

Daquela pensaba que os grandes cambios ían chegar axiña, con mobilización social ou insurreccións.

Con algúns aniños máis xa vin que isto era moito máis complicado.

Leva tempo, vainos levar tempo, e en democracia hai que conseguir o respaldo da xente.

O exemplo témolo á vista. Escocia e Cataluña son a lección máis poderosa: perspectiva histórica, 20 e 35 anos de autogoberno nacionalista, con moito traballo, tamén por abaixo, construíron paso a paso unha nación política, disposta a pelexar por un estado propio para voar libres.

Sen gobernar non hai saltos posíbeis. Non queda outra. Por iso temos que empezar por desaloxar canto antes a esa dereita hexemónica que esgana este pobo e lamina o noso autogoberno. Cun programa pegado ás necesidades da xente.

Eses son os primeiros chanzos para un longo percorrido cara a soberanía. Pode que eu non vexa o final pero traballarei con todas as forzas para cimentar os primeiros chanzos dun autogoberno nacionalista, para andar ese camiño paso a paso, para que a miña filla e o meu fillo, que teñen agora a idade que eu tiña daquela, eles si cheguen a vivir nunha Galiza ceibe, máis próspera e máis xusta.

Precisamos moitas máis mans. Farémolo, entre todas. Desde 2016.

Por eles, por vós e polas que han de vir

Viva Galiza Ceibe

...E agora a debater e acordar!

A Coruña, 28 de febreiro de 2016

XV Asemblea Nacional do BNG

Centenario das Irmandades da Fala

Corte realizado por Bibiana Villaverde para V televisión