Intervención na Asemblea de Iniciativa pola Unión

Saúde a todas e todos

Impresionante esta asemblea

Somos moitas persoas e somos moi diversas

Estamos aquí moitos nacionalistas, galeguistas e tamén non nacionalistas

Somos plurais, queremos ser moi plurais

Pero todos compartimos algo que nos une: Galiza.

Queremos unha candidatura galega que teña voz propia e soberana nas Cortes.

Estamos aqui xuntos homes e mulleres que compartimos un sentido da dignidade como pobo. Somos persoas que non nos resignamos ante o estrago dos nosos recursos nturais, hídricos, enerxéticos, agrarios, pesqueiros e, sobre todo, humanos por culpa dunhas políticas e un corsé que nos limitan e esganan.

Estamos xuntos nacionalistas e tamén non nacionalistas que sabemos que defender a maioría social pasa por defender o país, defender a capacidade para aproveitar os nosos recursos para crear emprego e acabar co paro e a emigración, as dúas causas máis claras da pobreza e as desigualdades.

Estamos xuntos e xuntas porque compartimos a defensa das conquistas sociais, un réxime laboral xusto, uns servizos públicos de calidade.

Non imos permitir que nos arrebaten esas conquistas e daremos o nos apoio a quen as defenda de verdade.

Estamos xuntas e xuntos porque todos estamos orgullosos do noso idioma e da nosa cultura e queremos que florezan e poidan vivir nelas os nosos fillos e fillas.

Non coincidimos en todo, pero coincidimos no esencial: este país ten futuro e temos que defendelo con todas as armas, en todos os foros. E de cara as elección xerais cunha candidatura unitaria de amplo espectro.

Os nacionalistas aspiramos ao pleno autogoberno, á plena soberanía como a mellor maneira de construír un futuro de prosperidade e xustiza. Como a precondición para iso.

Outros aspiran a un estatus diferente, é lexítimo e sabemos respectarnos.

Desde logo esa non é a disxuntiva que temos diante de nós a día de hoxe e, polo tanto, non debe separarnos.

Nas eleccións de decembro xogámonos cuestións máis inmediatas:

1-defensa dos intereses do noso país, poñendo coto á políticas que nos cercenan e destrúen

2-A urxencia de parar e reverter a centralización invasiva en marcha e defender o pleno autogoberno

3-Batallar e sumar para darlle a volta as políticas neolibeais que destrúen as nosas conquistas históricas

4-acabar coa corrupción, empezando pola gran corrupción ligada á centralización

5-Defender os dereitos de Galiza como nación e o dereito a decidir, no marco desa reforma constitucional que imos impulsar e que con toda certeza vai ter lugar, como desenlace do proceso catalán que hoxe sube un chanzo máis no camiño da súa soberanía

Son asuntos esenciais que hai que poñer enriba da mesa. É urxente e é o momento.

Soplan ventos de mudanza e nós somos abandeirados da mudanza en todos os eidos, no nacional e no social.

A nosa xente xa non se conforma, xa non se resigna. Cada vez máis xente pide mudanzas de calado e as forzas políticas temos que responder con ambición e xenerosidade. Temos que ser quen de sintonizar ben coa súa lonxitude de onda. Son milleiros os que están ilusionados cunha candidatura de unidade.

Estou certo que a candidatura que queremos construír entre todas e todos os que aquí estamos vai estar na vangarda. Defendendo Galiza e defendendo a mudanza.

Nós, o BNG, aportamos aquí xenerosidade para construír esa candidatura unitaria.

Estámolo a facer con sinceridade e asumindo riscos. Isto é unha aventura pero estou seguro que vai saír ben.

Renunciamos ás nosas siglas e poñemos a nosa organización ao seu servizo.

Poñemos tamén a experiencia de 20 anos demostrando a importancia de representación propia e non subordinada no Congreso.

É momento de reforzar a representación. Queremos sumar para reforzar esa capacidade de presión e negociación.

Conseguir un grupo parlamentar galego é posíbel se sumamos todas as enerxías.

Un grupo parlamentar que negocie coas mans libres nunhas Cortes que, ben seguro, van estar moi fragmentadas e iso vai dar moitas oportunidades.

Galiza e a maioría social do noso país terá unha voz poderosa que permitirá logros importantes.

Non os teriamos se aceptaramos a tutela e o filtro dun grupo parlamentar dunha forza estatal. Os nosos votos e os nosos apoios queremos negocialos nós directamente, co noso propio programa enriba da mesa. Como país, con dignidade!!! Sen pedir permiso!!!

Non imos delegar noutros para que xoguen cos noso votos e as nosas aspiracións.

Co 25 de xullo unitario empezou unha aventura, seguiu no Banquete de Conxo

e queremos partillar esa pluralidade até o final, pero non podemos paralizarnos agardando por quen non quere vir.

Temos un reto enorme para os 2 meses e medio que quedan: montar unha estrutura ex novo, plural e áxil para preparar programa e candidaturas e logo afrontar unha campaña que vai ser dura-dura!

Todo en tempo record

Todas as persoas e forzas políticas que aquí estamos imos ter que andar moi espilidas, ter grande dose de xenerosidade, para entendérmonos, para comprender as eventuais deficiencias dun proceso que imos construír en tan pouco tempo.

Imos poñer todas as enerxías.

É unha aventura ilusionante. Sumar para erguer unha voz propia e potente de Galiza nas Cortes.

Somos quen, queremos e farémolo. A tea dos teus soños, Galiza, vai moverse.

O esforzo e os sacrificios van merecer a pena

Moito ánimo, Forza Galiza

Como dixo Mini, Imos?, pois imos!!!

Compostela, 27 de setembro de 2015.

Asemblea de Iniciativa pola Unión

Unidade para mudar e construír

Vivimos tempos realmente excepcionais, caen as certezas, os modelos sólidos que parecían inamovíbeis esborrállanse. Ábrense novas oportunidades, non só tecnolóxicas senón tamén no recoñecemento da diversidade das persoas e nas aspiracións colectivas; o que non quere dicir que as múltiples utopías estean ao cabo da man, como cert@s “visionari@s” adoitan agardar despois de cada crise. A cuestión aquí e agora é identificar o sentido dos cambios e dirixilos en beneficio da maioría e do país.

Como encarar estes tempos para construír un futuro que non signifique retroceso senón avance na liberdade, na democracia, na xustiza social e na calidade de vida? A precondición para dar unha resposta acaída a ese reto pasa por asumir que non se trata só da gravísima crise inmediata que todos vemos diante de nós, cos seus estragos sociais e humanos que están a vista de tod@s –tod@s os que non poñen as anteolleiras da ideoloxía conservadora e as mentiras oficiais. Arrastramos unha crise económica sistémica, unha crise social, unha crise política e unha crise institucional.

Algúns formulan isto como crise do réxime do 78 e apostan por una ruptura co réxime que cristaliza na Constitución. Realmente, esta é una simplificación excesiva que podería conducir a unha resposta equivocada. De feito ese nesgo simplificador parece ter como obxectivo situar a dialéctica do cambio no campo de xogo estatal, na mudanza da correlación de forzas a nivel de estado ou, mellor dito, na correlación entre forzas estatais. Constrúese a ficción coma se houbese hoxe algunha forza estatal con vontade e capacidade para levar adiante esa ruptura, a que os demais deberamos nutrir e confiar a pilotaxe da mesma. Algúns chegan a formulalo de forma moi precisa atribuíndolle a Podemos “a centralidade do proceso” (coa previsión dunhas dúcias de deputados!), asumindo xa de partida a subalternidade dun proxecto nacional galego e ignorando a realidade fáctica e palmaria de que se algún vector de ruptura opera hoxe no estado español é o que representan os proxectos soberanistas en marcha, en particular o catalán.

Vaiamos, entón, por partes. Na realidade esas diferentes crises teñen unha xénese e unhas causas diferentes. É dicir, a súa natureza e os seus tempos son diferentes. E a súa xeografía tamén. Razón pola que compre saber que vector debemos priorizar en cada momento e, en consecuencia, que estratexia e que alianzas establecer aquí e agora.

Hai unha crise da globalización neoliberal, dunha economía liberalizada, desregulada e privatizada guiada polas finanzas, baixo a batuta das finanzas americanas e tutela dos EEUU como potencia hexemónica. Ese modelo económico empeza a converterse en hexemónico a fins dos anos setenta e foise radicalizando paso a paso até hoxe, cando é evidente a súa inviabilidade e carácter terminal porque está deixando a moitos países sen sistema produtivo real e sen capacidade para integrar laboral e socialmente á poboación. O caso galego é de libro. Este modelo vai facéndose cada vez máis invasivo desde os anos de Reagan-Thatcher pero o certo é que non é ese o modelo económico que inspira a Constitución española do 78, que ten unha letra guiada polos principios da “economía social de mercado” na que a intervención pública e o planeamento económico imprimen carácter ao seu articulado, en liña coas constitucións europeas da posguerra. O que está claro é que o desenvolvemento posterior da mesma non seguiu ese patrón senón que se fixo cun claro sesgo neoliberal que marcou toda a política económica, marco regulatorio e políticas laborais e sociais desde o principio, desde Felipe González a Rajoy, nunha senda que ano tras ano foise facendo cada vez máis radical. Radicalización que vai pari pasu da que se da no conxunto da UE e na que, todo hai que dicilo, o estado español se coloca sempre na vangarda liberal.

A clave está en cal debe ser a resposta política á crise desa configuración do mundo ultraliberal. A resposta a globalización neoliberal e a súa crise non pode situar o campo de batalla nunha loita global –como formula certo altermundismo e certo troskismo mal dixerido- aceptando o espazo definido polas forzas económicas sistémicas. Situar aí o centro da batalla levaría a unha loita que sería en vao porque se afronta con ferramentas absolutamente desiguais. Por iso a resposta ten que erguerse rompendo e fragmentando ese espazo global do capital pola vía da recuperación da soberanía para os pobos –o que non significa descoidar a colaboración internacionalista senón todo  contrario. A soberanía é a resposta necesaria para gañar a autonomía imprescindíbel para poder levar adiante políticas alternativas en beneficio da maioría social. Obviamente, canto máis xeneralizados sexan os procesos soberanistas nas nacións con e sen estado maior será a potencia e efectividade de cada un deles. Desde logo, que os bancos e grandes corporacións catalás se posicionen contra a independencia de Cataluña e que, en cambio, as clases populares e a pequena e mediana industria produtiva se posicionen a favor é congruente con esta liña divisoria. Os pasos soberanistas de moitos países latinoamericanos nos últimos 15 anos van na boa dirección; o avance soberanista en Escocia, Cataluña e Paisos Cataláns, Flandes, Córsega, Euskadi van na boa dirección e foi unha mágoa que Grecia agachase a orella coa última viraxe de Syriza.

A crise social, a precarización laboral e o aumento das desigualdades van claramente asociadas á radicalización dese modelo neoliberal e as recorrentes crises que se viviron cada 6-7 anos ao longo deste período. A virulencia extrema da última crise financeiro-inmobiliaria que estoura en 2008 deixa un rosario de desfeitas que trituran millóns de persoas en todo o estado en forma de paro, exclusión social, pobreza en todas as súas formas, incluída a carencia de vivenda e os desafiuzamentos e, no noso país, ademais de todo iso, dan lugar a unha nova sangría migratoria da xente moza, que agrava o devalo demográfico do país. As prioridades para todas as capas sociais trituradas por este modelo de capitalismo depredador, rentista e ultraprecario pasan por unha correlación de forzas que rompa coa globalización e coa Europa ultraliberais. Iso é algo que, de facto, vai máis alá da letra da Constitución para a súa materialización ou non. O problema é doutra natureza e, ademais, para encaralo de xeito realista cómpre adoptar medidas diferentes nas diversas nacións en función do seu rol periférico e dependente ou non. Que o noso mundo rural se baleire e que a xente moza emigre en masa a Madrid, a Cataluña, a Londres e outras capitais europeas quere dicir que temos que atallar problemas estruturais diferentes aos deses outros espazos.

Padecemos tamén unha crise política que ten o seu expoñente máis escandaloso na profunda corrupción que aniña no modelo económico e político español e que agromou con esta crise. A densa e opaca interrelación entre o capital privado parasitario e a administración pública nun contexto de grande volume de obras, contratas, servizos privatizados, etc creou as condicións para as corruptelas e a grande corrupción protagonizada polos grandes partidos, o que acabou podrecendo a vida política en xeral. A estreita conivencia entre os dous grandes partidos e os lobbys madrileños da construción, concesións, contratas e servizos privatizados é un factor innegábel dese deterioro pero tamén o é do impulso centralizador que arrasa desde a etapa Aznar. Polo tanto, as corruptelas poden estar relativamente difundidas ao largo do territorio pero a Gran Corrupción está directamente asociada á centralización do poder (poder económico e poder político). Romper ese cordón umbilical require a ruptura e inversión radical do proceso recentralizador.

A crise institucional é hoxe por hoxe un problema central no que si podemos dicir que se pon en causa o modelo de estado consagrado na Constitución do 78. Estas tres décadas longas de vixencia mostran a inconsistencia política e económica do modelo territorial do estado. O problema político do non recoñecemento das nacións; o hibrido de estado central (incluído o mantemento das delegacións do goberno e as Deputacións propias dun modelo centralista) e o disparate das 17 autonomías “iguais”; a superposición a partir de 1986 das estruturas da UE e o conseguinte baleirado de soberanía-competencias cara arriba. Todo iso xunto fai unha estrutura político-administrativa de 6 niveis superpostos que resulta ineficaz e insostíbel e, sobre todo, fai que o potencial de descentralización política que recollía a letra do Estatuto das nacións quedase na realidade en letra morta. Para rematala, despois de dúas décadas de paripé e ten-con-ten descentralizador, o Estado emprendeu na época de Aznar unha senda de sistemática recentralización que acaba deixando as institucións autonómicas nunha auténtica casca baleira. Estes tres últimos lustros –a pesar dos vacilantes acenos iniciais de Zapatero- son tres lustros de ruptura do modelo “pactado” na transición. A autonomía nunca colmou as aspiracións dos que queremos unha nación soberana. Pero hoxe a autonomía está quedando reducida ao seu espectro. Coa transposición de centos de leis comunitarias, as leis orgánicas convertidas en leis de bases que invaden todas as competencias autonómicas, a intervención directa das contas públicas, a centralización do sistema financeiro, a usurpación de calquera representación para negociar en Bruxelas materias de competencia exclusiva –na letra- da comunidade autónoma, etc etc acaba convertendo hoxe a autonomía nun puro espectro. Esa é a ruptura real á que estamos asistindo en directo nos últimos anos. A crise de 2008 en diante foi aproveitada como coartada para un programa de recentralización brutal que está deixando baleiro o autogoberno.

Por fortuna, esa ruptura unilateral por parte do centralismo desencadeou un proceso de autodefensa por parte de algunhas comunidades, con recursos de constitucionalidade e mesmo con reformas estatutarias, basicamente para blindar as competencias que estaban recollidas na letra dos estatutos (a tentativa do BNG de levala adiante nos anos do bipartito chocou co negativa do PP, imprescindíbel para a maioría cualificada). O rexeitamento por parte do Estado do novo estatuto catalán creou as condicións para un proceso de ruptura en Cataluña en sentido contrario. O certo é que, hoxendía, o proceso soberanista catalán, xunto coas aspiracións soberanistas presentes noutros pobos, aínda que non sexan maioritarias por agora -como ocorre no noso caso- constitúen o principal vector de ruptura do molde constitucional e institucional do estado neste momento.

Polo tanto, para todos aqueles que aspiran a transformar de verdade a realidade no noso país parece claro que unha alternativa en termos nacionais –eu diría soberanistas- é a que máis claramente vai ao cerne dos problemas que queremos resolver. En calquera caso, a realidade concreta de Galiza fai precisa aínda máis claramente esa alternativa nacional. Pola especificidade dos nosos problemas, pola súa gravidade e carácter estrutural.

Galiza, “a ruda adversidade urxente”

Galiza leva un longo tempo de devalo económico e demográfico, que se retroalimenta coa perda de peso político. Non é só cousa desta crise interminábel senón que está situada nun declive que vén de moito antes e que os anos da burbulla financeiro/inmobiliaria do euro apenas disimularon/encubriron durante unha década. A perda de pulso produtivo nos sectores primarios e no industrial é algo que nos acompaña desde principios dos oitenta: coa liberalización comercial e a “negociación” da entrada na Unión Europea. A experiencia contundente destes 35 anos de peches pinga a pinga e o baño de realismo desertizador destes sete anos de crise, poñen @s galeg@s diante dunha crúa realidade: o país está contra as cordas; coa base produtiva colapsada; sen investimento produtivo; sen novos proxectos empresariais relevantes; coa poboación máis avellentada do mundo, con case tantos pensionistas como empregados a tempo completo; con taxas de paro, exclusión e pobreza insoportábeis. A sociedade que coñecemos, co nivel de vida e benestar un día acadado non é sostíbel baixo o modelo de globalización neoliberal radicalizada (libre fluxo de mercancías, servizos e finanzas e desregulación laboral e social).

A crise en Galiza non ten o mesmo cariz que en Madrid ou Cataluña; elas sofren unha crise severa pero están recuperando e están en condicións de levantar vóo; obviamente, que o fagan máis ou menos rápido, con máis ou menos forza, depende das políticas dos seus gobernos e da imposición de regulacións favorábeis. Teñen o poder económico, financeiro e político para facelo. Con todo, do meu ponto de vista, o factor máis importante é que tanto unha como a outra teñen vontade política de prevalecer, cada unha a súa maneira, Madrid cunha centralización arrogante e Cataluña voando libre. Madrid, con todos os seus poderes, a súa casta e as súas institucións –incluída as do estado- argalla todos os días e con visión estratéxica o seu reforzamento como gran metrópole ibérica e europea, aínda que para iso actúe como un auténtico burato negro de todos os recursos e todas as enerxías do conxunto do estado. A prensa económica madrileña festexaba hai poucas semanas que o PIB madrileño xa supera ao catalán.

Desafortunadamente, a nosa situación é moito máis grave: o devalo vén de moitos anos atrás; aquí non hai recuperación nin vai habela con estas políticas que non buscan aproveitar as nosas potencialidades senón que están destinadas atarnos como mercado captivo e xerar ingresos e rendas para uns sectores sociais ultraminoritarios (as finanzas e as grandes empresas do lobby madrileño: eléctricas, telecos, distribuidoras, construtoras e concesionarias). O que está a pasar co sector leiteiro, co conserveiro, coa industrustria metalúrxica, coa eólica, etc é consecuencia directa desa subordinación.

O certo é que ou adoptamos con urxencia medidas audaces para frear a desfeita da nosa base produtiva e para aproveitar as nosas vantaxes específicas (coñecemento, aforro, auga, vento, enerxía, terras, mar, portos, etc) ou o noso país entrará nunha pendente de devalo irreversíbel e as oportunidades laborais e de vida no país serán cada vez menores.

En Galiza non abonda con certos cambios para dar transparencia ao sistema ou facilitar a participación política nos barrios ou poñer na picota a casta madrileña ou lanzar cantos retóricos á “decencia”. Con ser estas necesarias e urxentes, o certo é que os problemas de Galiza requiren mudanzas moito máis profundas e estruturais que permitan mover a nosa economía e crear empregos, que freen a emigración e o avellentamento, que xeren os ingresos que permitan condicións de vida dignas para as persoas e tributos para financiar os servizos públicos de calidade. É preciso inverter o declive e darlle a volta a ese círculo vicioso de esboroamento dunha sociedade.

Con esas premisas parece claro que Galiza precisa un proxecto propio e non pode seguir confiando o seu futuro enganchada a proxectos estatais, dun signo ou de outro que, en todos os casos, responden á mesma lóxica xeopolítica. Precisa ter voz propia en todos os foros, a empezar nas Cortes do estado, sen subordinación a disciplinas e cortocircuitos alleos. Esa é a razón de ser dunha candidatura galega. Non se trata dunha aposta por apriorismos ideolóxicos ou atavismos identitarios, trátase do futuro material desta sociedade. Somos moit@s @s que cremos que a aposta por unha candidatura nacional galega de unidade para as vindeiras eleccións xerais é algo máis que unha aposta de partido, é unha necesidade para o país. Unha aposta vital nun momento en que tantas decisións temos que tomar para asegurármonos un futuro como país e como persoas. Unha aposta para que Galiza poida xogar na liga das nacións que non sucumben ao vento da historia guiada polos grandes poderes hexemónicos senón que sobrevive e contribúe como pobo ao acervo común dunha humanidade diversa, como espazo vivo e cultura viva para as futuras xeracións.

Como artellar social e políticamente eses obxectivos nos tempos que corren? Só é posíbel desde unha vontade partillada das organizacións existentes de poñer por diante os obxectivos esenciais e mínimos da maioría social galega (excluíd@s, precari@s, asalariad@s, autónom@s, pequen@s empresari@s, labreg@s, mariñeir@s, pensionistas...); desde a vontade de sumar sen apriorismos nin vantaxismos de siglas a toda esa cidadanía organizada en partidos, colectivos, asociacións e esoutra parte da cidadanía que “vai por libre” pero quere participar e comprometerse nun proxecto ilusionante; tod@s @s que mesmo sen recoñecerse como nacionalistas entenden que facer políticas de esquerda e progresistas pasa, aquí e agora, por priorizar os intereses da maioría social galega, sen ataduras. Esa suma só é posíbel desde a vontade decidida de superar esa atracción atávica cara a fragmentación que con tanta forza opera no mundo da esquerda en todo o mundo e desde a asunción sincera de que a unidade é a única forma de vencer a esa minoría poderosa que move os fíos desde arriba, desde Madrid (e máis alá). Vencer esa atracción atávica pola fragmentación empeza por delatar o cinismo crónico dos cantos á “unidade popular” que adornan todos os procesos de división real. Está moi visto iso de que todos os protagonistas de escisións e divisións lancen inmediatamente proclamas á unidade popular. Mellor practicala de xeito efectivo e xeneroso.

Nestes momentos de inflexión do tempo histórico é preciso clareza de obxectivos, afouteza e valentía para apostar por mudanzas profundas. Non son tempos de cativezas persoais, nin de retrovisores manipulados, nin de letra miúda. Son tempos de apostas estratéxicas pensando no futuro longo, colectivo. Superar a fragmentación cun proxecto para a maioría social, aberto tamén a todas as persoas que aspiraran a participar activamente. Ese é o reto que algúns asumimos para o que queda de 2015 e para o ano vindeiro.

A candidatura nacional galega e dia da patria unitarios STELLAE 03/07/2015

Entre tod@s, Galiza pode gañar

Nin arrogantes nin coitad@s. Orgullos@s e valentes. Non son tempos de cativezas nin de letra miúda. Son tempos de apostas estratéxicas pensando no futuro longo.

Nestes momentos de inflexión do tempo histórico é preciso clareza de obxectivos, afouteza e valentía para apostar por mudanzas profundas. Galiza leva un longo tempo de devalo económico e demográfico, que se retroalimenta coa perda de peso político. Non é só cousa desta crise interminábel senón que está situada nun declive que vén de moito antes e que os anos da burbulla financeiro/inmobiliaria do euro apenas disimularon/encubriron durante unha década. A perda de pulso produtivo nos sectores primarios e no industrial é algo que nos acompaña desde principios dos oitenta: coa liberalización comercial e a “negociación” da entrada na Unión Europea. A experiencia contundente destes 35 anos de peches pinga a pinga e o baño de realismo desertizador destes sete anos de crise, poñen @s galeg@s diante dunha crúa realidade: o país está contra as cordas; coa base produtiva colapsada; sen investimento produtivo; sen novos proxectos empresariais relevantes; coa poboación máis avellentada do mundo, con case tantos pensionistas como empregados a tempo completo; con taxas de paro, exclusión e pobreza insoportábeis. A sociedade que coñecemos, co nivel de vida e benestar un día acadado non é sostíbel baixo o modelo de globalización neoliberal radicalizada (libre fluxo de mercancías, servizos e finanzas e desregulación laboral e social).

Galiza non é Madrid nin Cataluña; elas sofren unha crise severa pero están recuperando e están en condicións de levantar vóo, se contan con gobernos e regulacións favorábeis. Teñen o poder económico, financeiro e político para facelo. Máis aínda, elas teñen vontade política de prevalecer, cada unha a súa maneira, Madrid cunha centralización arrogante e Cataluña voando libre.

A nosa situación é moito máis grave: o devalo vén de moitos anos atrás; aquí non hai recuperación nin vai habela con estas políticas que non buscan aproveitar as nosas potencialidades senón que están destinadas atarnos como mercado cautivo e xerar ingresos e rendas para uns sectores sociais ultraminoritarios (as finanzas e as grandes empresas do lobby madrileño: eléctricas, telecos, distribuídoras, construtoras e concesionarias).

Ou adoptamos con urxencia medidas audaces para frear a desfeita da nosa base produtiva e para aproveitar as nosas vantaxes específicas (coñecemento, aforro, auga, vento, enerxía, terras, mar, portos, etc) ou o noso país entrará nunha pendente de devalo irreversíbel.

Poñer en uso creativo todas nosas potencialidades produtivas require mudanzas políticas de alcance para romper coa dependencia económica. Coa honrosa excepción de algunhas empresas grandes (Inditex) e algunhas empresas familiares (Tojeiro,  Froiz, Calvo, Jealsa, Coren, P.-Rumbao, Florentino, Finsa, Televés, etc), o certo é que Galiza viu desaparecer centos de empresas e perder o control de boa parte das empresas emblemáticas e deslocalizar gran parte da súa actividade. Banco Pastor, Caixas, R, Leyma, Pescanova, Rodman, Barreras, Audasa, adegas, augas, hoteis, mineiras, etc. son hoxe apéndices de grupos foráneos.

Hoxe somos unha colonia do capital financeiro e do capital comercial: exportación de aforro vía sistema financeiro; mercado de consumo de importación dominado polas grandes cadeas de distribución españolas e europeas (Mercadona, El Corte Inglés, Carrefour, Lidl, Ikea, Repsol, CEPSA,…); as grandes redes (Gas Natural, Agbar-Viaqua, Telefónica, Renfe, Iberia…); orzamento público vampirizado polas grandes construtoras madrileñas e polo oligopolio de empresas concesionarias de servizos públicos privatizados (ACS, FCC, Sacyr…). Case todo o que consumimos no fogar pasa pola caixa rexistradora das grandes compañías madrileñas. En definitiva, aforro, consumo e orzamento público viaxan para engordar as contas de resultados das grandes empresas con sede en Madrid.

O noso excedente económico emigra cara Madrid a través das redes deses grupos que manexan a meirande parte do noso mercado e dos nosos orzamentos públicos. Nesas condicións é imposíbel o investimento produtivo no país e, en consecuencia, é imposíbel a creación de emprego –e menos de emprego digno-, o sostén de servizos públicos e de nova poboación. Nesas condicións non pode haber empregos para a xente nova, nin salarios para facer vida e pagar os alugueiros ou as hipotecas.

Porén, iso non é unha maldición bíblica. Podería mudar. Sería posíbel aproveitar o noso excedente de aforro, aproveitar os nosos recursos, as terras abandonadas, o mar e capacidade pesqueira, a auga estragada, o vento libre, o sol, o excedente eléctrico, a xente nova ben formada, a investigación, etc etc.

A gran cuestión é:  hai en Galiza vontade política de sobrevivencia?

Entender isto, comprender a natureza política dos nosos atrancos, derivada dun modelo de estado e dun modelo de liberalización que favorecen a concentración crecente da actividade económica, obriga a asumir que as alternativas políticas de futuro para Galiza son diferentes -cualitativamente diferentes- ás que poden pensarse desde Madrid. Máis aínda, son contraditorias e antitéticas con elas en moitos aspectos. O desenvolvemento futuro e a sostibilidade da sociedade galega a medio prazo require políticas que chocan cos intereses da capital do estado e cos interes do capital hexémonico no estado; chocan cos intereses das grandes empresas, oligopolios financeiros, comerciais e de servizos que asentan sobre todo na capital do estado e que teñen Galiza como cliente cautivo.

En Galiza non abonda cun cambio na lei hipotecaria e nos desafiuzamentos ou na lei de transparencia (nin coa mera remuda dos xestores da casta madrileña nin cos cantos retóricos á “decencia”). Con ser estas necesarias e urxentes, o certo é que os problemas de Galiza requiren mudanzas moito máis profundas e estruturais que permitan mover a nosa economía e crear empregos, que freen a emigración e o avellentamento, que xeren os salarios e ingresos que permitan condicións de vida dignas e tributos para financiar os servizos públicos. O que cómpre é darlle a volta a ese declive estrutural, que non é decrecemento senón simplemente un círculo vicioso de esboroamento dunha sociedade.

Galiza -con máis urxencia que Madrid, Cataluña ou Levante- precisa un tipo de políticas que aseguren a supervivencia desta sociedade, romper o círculo vicioso do declive (que é económico, demográfico e, a fin, político).

O primeiro paso para conquistar unhas novas condicións e unhas novas políticas en Galiza é construír/reforzar alternativas políticas propias, pensadas desde aquí e para aquí. Con valentía e sen complexos. Sabendo que ninguén nos vai regalar nada. Sabendo que hai que enfrontar os discursos conformados polos grandes poderes que sempre tratarán de presentar como natural e inevitábel a súa posición de dominio e que sempre tratarán de atacar -cando non ridiculizar- as propostas atrevidas que cuestionan o status quo. Desde logo, atacarán con saña toda vontade seria de gobernármonos por nós mesmos.

Non é nada extraordinario que desde Madrid se promovan non só os discursos das vellas forzas centralistas senón tamén as novas forzas chamadas a complementalas ou a impedir que as forzas centrífugas poñan en perigo o poder omnímodo dos grandes poderes económicos e institucionais madrileños.

Sabemos que é unha batalla mediática e política desigual, pero o certo é que a Galiza non lle serven de nada os proxectos das novas forzas estatais. Podemos ou Ciudadanos, aínda que con perfís ideolóxicos diferentes, non son promocionados para mudar o modelo territorial do estado senón todo o contrario. Con eles tratan de afortalalo e blindalo diante da eventual incapacidade dos dous grandes Partidos (PP e PSOE) para manter ergueito o modelo centralista. Por iso Podemos goza da rechamante –habería que dicir escandalosa- promoción e proxección dos grandes medios madrileños.

En definitiva, o futuro da nosa xente nova, o futuro de Galiza, a viabilidade económica do noso país precisa de proxectos políticos galegos, nacidos aquí e volcados na defensa do país, da nosa base económica. Require de forzas políticas propias, con proxectos autónomos que traballen por dotar a Galiza de ferramentas soberanas para poder impulsar e fomentar a nosa economía e crear emprego e benestar para as futuras xeracións.

Eís a importancia estratéxica do debate que -mal que ben- tentamos colocar os nacionalistas, que defendemos a necesidade de ter forzas políticas propias, de non sucumbir a esmagadora mercadotecnia política dos grandes medios da capital do estado. Por iso é preciso manter esperta a intelixencia colectiva propia e construír discurso político propio, non por teima identitaria senón porque o futuro vital da nosa xente depende diso.

Por iso, somos moit@s os que cremos que a aposta dunha candidatura nacional galega de unidade para as vindeiras eleccións xerais é algo máis que unha aposta de partido, é unha necesidade para o país. Unha aposta vital nun momento en que tantas decisións temos que tomar para asegurármonos un futuro como país e como persoas. Unha aposta para que Galiza poida xogar na liga das nacións que non sucumben ao vento da historia guiada polos grandes poderes hexemónicos senón que sobrevive e contribue como pobo ao acervo común dunha humanidade diversa, como espazo vivo e cultura viva para as futuras xeracións.

Ese ten que ser o obxectivo dese proxecto transversal e transformador que representa o nacionalismo de esquerdas no noso país. Como artellalo social e políticamente nos tempos que corren? Como construír un suxeito político capaz de erguer un proxecto desas características? Só é posíbel desde unha vontade partillada das organizacións existentes de poñer por diante os obxectivos esenciais e mínimos da maioría social galega (excluíd@s, precari@s, asalariad@s, autónom@s, pequen@s empresari@s, labreg@s, mariñeir@s, pensionistas...); desde a vontade de sumar sen apriorismos nin vantaxismos de siglas a toda esa cidadanía organizada en partidos, colectivos, asociaciacións e esoutra parte da cidadanía que “vai por libre” pero quere participar e comprometerse nun proxecto ilusionante; tod@s @s que mesmo sen recoñecerse como nacionalistas entenden que facer políticas de esquerda e progresistas pasa, aqui e agora, por priorizar os intereses da maioría social galega, sen ataduras. Esa suma só é posíbel desde a vontade decidida de superar esa atracción atávica cara a fragmentación que con tanta forza opera no mundo da esquerda en todo o mundo e desde a asunción sinceira de que a unidade é a única forma de vencer a esa minoría poderosa que move os fíos desde arriba, desde Madrid (e máis alá).

Superar a fragmentación non se consegue invocando un imaxinario magma social indefinido (o que na práctica adoita traducirse en hiperfragmentación, por veces con inxenuidade e por veces con cinismo) senón asumindo con paciencia o traballo de urdir tramas e complicidades entre unha pluralidade de organizacións e colectivos arredor dun proxecto común, dun proxecto para transformar o noso país, o galego claro. Un proxecto para a maioría social, aberto tamén a todas as individualidades que aspiraran a participar activamente. Se o facemos ben, con xenerosidade, entre tod@s, Galiza gaña seguro.

¿QUÉ REPRESENTA ENCE NA ECONOMÍA PONTEVEDRESA? -Dictame elaborado dez anos atrás

¿QUÉ REPRESENTA ENCE NA ECONOMÍA PONTEVEDRESA?

Xavier Vence Deza. Catedrático de Economía Aplicada da Universidade de Santiago de Compostela. Director do Grupo de Investigación sobre Innovación, Cambio Estrutural e Desenvolvimento (ICEDE) da USC.

Houbo un tempo en que calquer industria, fose do tipo que fose e tivese as consecuencias que tivese, tiña que ser valorada positivamente. Industria e progreso eran case sinónimos. Afortunadamente eses tempos foron superados. Hoxe, a industria, igual que calquer outra actividade, debe ser avaliada globalmente. Deben ponderarse de xeito realista os seus efeitos positivos e os negativos. Aos beneficios privados para os propietarios de calquer establecimento compre apoñerlle os beneficios sociais, se os hai, pero tamén os custos e perxuicios sociais, que os economistas deron en chamar externalidades negativas. Cando se trata de industrias cun alto índice de impacto medioambiental estas últimas poden ser moi elevadas. A contabilidade privada non as ten en conta pero a sociedade –outros sectores productivos, os cidadáns en xeral- padecen as suas consecuencias. Cando se trata dunha área urbana e moi poboada está claro que esas externalidades negativas teñen un alcance e unhas consecuencias moi superiores a cando se localizan en áreas relativamente apartadas. O que a cidadanía pontevedresa plantexa non é se ENCE debe estar ubicada en Galiza ou non senon algo moito máis concreto, se debe aceptarse a sua presencia indefinida dentro da cidade de Pontevedra ou non. Está claro, ademáis, que unha ría é un ecosistema especialmente sensíbel e delicado. É lícito, polo tanto, que a sociedade avalíe os pros e ontras dunha determinada industria. É máis, é un signo de responsabilidade que as institucións públicas asuman as consecuencias dese escrutinio. Niso consiste hoxe o progreso: creación de riqueza con responsabilidade social e medioambiental.

Nese contexto é no que debemos situar a valoración do complexo industrial de ENCE na ría de Pontevedra. Unha ría ao redor da que viven perto de duascentas mil persoas. O que aqui presentamos non é unha avaliación integral do seu impacto positivo e negativo –estudo que está por facer- senon tan só unha contextualización a partires dunha análises da estrutura productiva da área territorial urbana de Pontevedra (ATUP).

Xavier Vence: "Temos que facer que alternativa do BNG-Asembleas Abertas ...

25 de Abril. Encontro Nacional Aberto. Municipais, Pontevedra

Saúde compañeiras e compañeiros

Os agoreiros deben estar deprimidos. Feijóo e os seus levan tempo anunciando a descomposición do nacionalismo e a desaparición do BNG da escea política e aí esta por todo o país, 259 candidaturas e 4069 candidatos e candidatas; un 30% menores de 35 anos. Un nacionalismo renovado e vizoso.

Ampliado e enriquecido polas Asembleas Abertas.

Grazas a todos e todas

Grazas en especial a ese milleiro longo de mozas e mozos que son a mellor garantía de futuro para o proxecto nacionalista.

Que é o TTIP?, ameazas para economía, servizos públicos, soberanía e democracia

I+D, un camiño sen atallos. Debate con Angel Carracedo e Jorge Mira

Video da Conferencia no Forum Europa en Santiago 29 Xaneiro

Sete anos de vacas fracas. Que facer para que non sexan outros sete?

Sete anos de vacas fracas. Que facer para que non sexan outros sete?

(Véspera do aniversario do nacemento de Castelao en Rianxo un 30 de xaneiro de 1886, fai 129 anos)

Bos días a todos e a todas e moitas grazas por asistir a esta charla-coloquio organizada, unha vez máis, polo  Forum Europa Tribuna Galiza.

Vou aproveitar a miña intervención para facer unha radiografía de como vemos a situación do país desde o BNG e cales son as nosas alternativas para frear o devalo actual e aproveitar as nosas potencialidades. Tratarei de convencelos de que Galiza é un país con futuro pero hai que construilo e facelo sobre outros alicerces.

Levamos sete anos de profunda crise. Pero non se cumpre aquí o ciclo bíblico de sete anos de fames e sete anos de abundancia. Tal como se formulan as cousas desde o establisment podemos ter outros sete anos máis de vacas fracas.

Postos a empezar mentando as regras económicas do “libro de libros” habería que recoñecer que tampouco se respecta o precepto do “ano sabático” que, entre outras cousas, obrigaba á “remisión das débedas” cada sete anos, tal como establecía o Deuteronomio.

No mundo de hoxendía as cousas son diferentes.

Aquí levamos en crise 7 anos, con políticas centradas en salvar e rescatar as finanzas especulativas e as grandes empresas a costa do empobrecemeno da maioría da sociedade: levaron a ruína a milleiros de pequenas empresas, traballador@s e autónom@s; espoliaron @s contribuíntes medios co aumento do IVE, IBI, IRPF, impostos especiais; aumentaron os prezos dos bens básicos como enerxía e transportes; reduciron os salarios, a capacidade de compra, o nivel de vida medio e a calidade dos servizos públicos. De feito hoxe o Estado Español é o segundo país máis desigual da UE.

Estamos nun mundo certamente moi asimétrico, moi desigual. Para as familias non hai “remisión de débedas” nin reestruturación, hai execución de hipotecas, desafiuzamentos e condena á indixencia de miles de familias que quedarán de por vida coa lousa das débedas impagábeis. Pola contra, hai uns seres especiais que son os grandes financeiros e especuladores que fixeron da débeda o seu negocio e aos que non só lles aplicamos a graza dun ano sabático senón que levan sete anos seguidos de ano sabático, de condonacións. Levamos rescatándoos 7 anos e pretenden que sigamos rescatándoos de por vida

E non é unha metáfora, é unha realidade, porque as súas débedas son agora débedas de todos nós a 10-15 anos vista.

Liberámolos a eles das súas débedas ao tempo que nós nos escravizamos.

Somos reféns da gran finanza endebedada que conseguiu aquilo que dicia Bertolt Brecht: “un home que ten débedas realmente grandes inspira respeto. Xa non é el só o que treme polo seu creto; tamén tremen os seus acreedores. Hai que arrimalo aos grandes negocios para evitar que sucumba á desesperación... ese home convértese nunha potencia”. Iso que Brecht escribía n’Os negocios do señor Xulio César, permítenos de paso ver os paralelismos de tres momentos históricos nos que as montañas de débedas dinamitaron o sistema: a caída da república romana, a crise do capitalismo liberal dos anos 30 -cando empeza a novela- e a crise actual do neoliberalismo.

Hoxe non imos facer historia, imos acercarnos ao presente, pero farémolo cunha perspectiva alonxada do curtopracismo que domina o discurso económico e político actual.

Para os que mandan todo o seu afán parece reducirse a ir matando as malas noticias cun “barullo” de datos mensuais ou trimestrais, comparacións trucadas mesturadas con previsións que nunca se cumpren, etc etc que só teñen como fin atordoar a xente.

Eu propóñovos ver os cambios con perspectiva de longo prazo. Non se trata só de onde estamos senón de cara a onde imos.

Hoxe xa temos claro que a crise non foi só un estourido da burbulla inmobiliaria senón que é o resultado dun modelo neoliberal dominado polas finanzas e crecentemente desigual.

Que leva ocorrendo ao longo destes 7 anos de crise?: pois paradoxalmente non unha reconsideración crítica dese modelo senón que o que estamos vivindo en directo é unha acelerada radicalización do neoliberalismo. Non de recuperación de nada senón de tránsito cara unha versión máis descarnada do capitalismo, pilotado, iso si, polos mesmos que nos trouxeron até aquí: as finanzas globais.

O proxecto de radicalización neoliberal xa levou por diante moitas conquistas, pero de continuar por máis tempo, como pretenden, levará por diante moitas conquistas de civilización e devolveranos a unha sociedade de miseria, violencia e gobernos autoritarios.

O que está pasando non nos colleu desprevenidos a algúns economistas. Permitídeme un pequeno exercicio de inmodestia.

No 2005 eu publicara un libro que se titula O fracaso neoliberal na Galiza e o seu contido foi por desgraza premonitorio. Ao estourar a crise, en 2008, escribin que o neoliberalismo só podía manterse se a poboación aceptaba un empobrecemento dun 30-40% (e cara aí imos). No 2011 publiquei Crise e radicalización neoliberal onde destripaba todos os pasos que se ían dando nesa dirección e as consecuencias desastrosas que traerían.

O pior é que, como xa dicía daquela, a pesar dese sacrificio social e humano de proporcións históricas, o modelo neoliberal non funcionará porque é inviábel e chegou ao seu límite: con máis diñeiro ficticio dos Bancos Centrais e máis débeda non hai gran futuro.

Non son pouc@s @s economistas crític@s que levan tempo falando do estancamento do capitalismo e mesmo do seu colapso. Agora empeza a haber economistas oficiais, próximos a Wall Street, como Larry Summers ou Robert Gordon etc que falan dun horizonte de “estancamento secular” (secular stagnation). Máis pedagóxica, a literatura acompaña,  con ese libro de George Packer que leva por título The Undwindding, que nos ofrece unha estarrecente reportaxe da desfeita da sociedade americana.

Non hai recuperación nin a vai haber: horizonte de estancamento secular

Porén, @s predicador@s ideolóxicos e os políticos cómplices están a outra cousa. Instalados na miopía do curto prazo  tentan manter amansada a poboación.

Empecemos, pois, polo curto prazo. Vexamos brevemente que está pasando no último ano?

Aproveitando unha leve melloría dos mercados de débeda, derivada da primeira gran inxección de 1 billón de Euros do BCE desde 2012, o goberno leva uns meses lanzando as campanas ao vóo cunha suposta recuperación no estado español. Máis aínda, pretende atribuírse o mérito da mesma.

Quixera deixar claras tres cousas. A primeira, unha melloría puntual con esas bases non significa unha verdadeira recuperación económica e saída da crise; segundo, a melloría circunscríbese sobre todo aos balances da banca e as rendas financeiras, rescatadas con recursos públicos (uns 180 mil millóns) e tsunami de liquidez monetaria do BCE, pero vai acompañada de destrución de capacidade produtiva e emprego, empobrecemento e desigualdades (se algún de vós participa en certos fondos de investimento pode estar sacando rentabilidades astronómicas dun 20, un 50 ou mesmo dun 100%, pero a maioría da poboación perde e moitos caen na privación até facernos o segundo país máis desigual da UE); e terceiro, o que cun certo rigor se poida dicir do Estado español, non pode afirmarse nin de lonxe de Galiza, que segue no rodopío do devalo económico e demográfico.

Unha cousa é evidente: Se houbera recuperación non faría falta tal despregue de medios para pregoala.

Porque atordoan a poboación co salmo da recuperación, da saída da crise?

Saben que a desesperación da xente xa non pode agardar máis e pode estourar en calquera momento.

Teñen que acalmar os ánimos con recorrentes promesas de recuperación.

En realidade cómpre recordar que levan así desde o segundo ano da crise. Dende que en 2009 Zapatero empezara a falar dos “brotes verdes”, non pararon de soar as trompetas da recuperación. Cada ano anunciábase o seu advenimento. A verdadeira miragre sempre chegaría o ano seguinte.

Pero bon, o que si cabe dicir é que a nivel de estado freouse a pendente de caída e o PIB mostra signo positivo que pode alcanzar o 1,2% no conxunto de 2014. Coa caída da factura petroleira, o tsunami monetario e a mellora da prima de risco e as condicións do financiamento, a conxuntura mellora algo pero non porque haxa crecemento da base produtiva ou porque resultase eficaz algunha política do goberno, as chamadas “reformas”, senón porque o BCE decidiu darlle a manivela da liquidez a esgalla para os bancos desde 2012, co tipo de xuro a 0,05% e tamén porque os conflitos xeopolíticos levan a tirar a baixa os prezos do petróleo.

Pero, aínda asi, iso non garante un crecemento a medio prazo e a economía non tira en Europa; por iso xogan a última carta do BCE con esta nova bomba de 1,1 billón de euros ficticios que acaban de aprobar para inundar os mercados a partir de xaneiro de 2015 até 2017. Pero tampouco esa bomba monetaria resolverá os problemas da economía produtiva, que é o verdadeiro miolo do problema e cuxo mal está na falta de mercados solventes, mercados que, pola contra, está perdendo aqui e en Europa como consecuencia da liberalización e o empobrecemento. Ese é o verdadeiro problema para o futuro, a produción de bens e servizos en condicións rendíbeis que é a que crea emprego e sostén os ingresos públicos.

Pois ben, o problema é que en Galiza a situación é moito máis delicada aínda; non hai agora recuperación de verdade, nin vai habela, pero é que nin sequera chega a melloría conxuntural.

Porque non a hai?

Parémonos un chisco en Galiza.

O PIB en Galiza é hoxe un 7% menor que no ano 2008 e os datos dos últimos trimestres apenas mostran un paso do signo negativo da recesión para un signo positivo, pero son tan baixos (+0,4%) que só revelan o estancamento económico. Apenas se move a demanda de consumo (+0,5%), non hai investimento (+0,2%).

Caen as exportacións e a produción industrial, aumenta o déficit exterior outra vez.

A cifra de negocios da industria caeu en 2014 un 3,2%.

O noso agro e a nosa pesca esmorecen estrangulados por prezos de oligopolios e por cotas que limitan a produción.

Iso si, recupéranse os bancos con cartos públicos (uns 185.000 Millóns), reínflase a especulación cos rescates e o diñeiro regalado do BCE (1 billón ao 0,25%) .

Así apenas se crea emprego, e o pouco que se crea é ultraprecario, con salarios de miseria. O 16,5% dos empregos son semanais. A tempo parcial, por días no terciario e na construción con salarios por debaixo do salario mínimo, pero abondosos en horas, mesmo superando a xornada laboral legal ou de convenio.

As pequenas e medianas empresas que producen para as grandes ou que son subcontratadas sofren un estrangulamento nos prezos que acaba cos marxes de negocio e mesmo obriga por veces a traballar a perdas para ter carga de traballo.

O certo é que en Galiza estamos en mínimos históricos. Movémonos arredor de 1 millón de ocupados, menos que hai 30 anos. Desde fins de 2008 hai 196.000 ocupados menos, un 16,5% menos. Nos 4 últimos meses segueu aumentando o paro ao tempo que no resto do estado se freou .

A afiliación á SS caeu no mes de decembro en 13.088 persoas (cos datos a 31 de decembro).

O máis grave en termos tendenciais é que non só perdemos ocupados senón que perdemos poboación activa: unas 19.000, que emigran fóra do país. Sería irresponsábel ocultar as consecuencias dramáticas deste feito para o futuro económico e demográfico de Galiza. Afonda o círculo vicioso de declieve que é preciso romper con urxencia.

Claro que hai diferenza de pulso entre Galiza e o resto do estado, e iso hai que poñelo no debe do centralismo e de Feijóo, do seu entreguismo obediente a Madrid (“Galicia non é un problema para España”), do seu radicalismo neoliberal campión dos recortes e no feito reiterado de que as políticas que se aplican desde Madrid, con toda a paixón recentralizadora penalizan e pexan moi particularmente a nosa economía. Recortes asimétricos do déficit, balanza fiscal negativa para Galiza, negocio dos lobys madrileños co noso orzamento…

Por que non a vai haber recuparación?  

Non hai futuro se no canto de corrixir as eivas profundas que a crise puxo ao descuberto o que fan é impulsar un “capitalismo confiscatorio” para tapar os buratos d@s auténtic@s responsábeis co suor, sufrimento e espolio das vítimas: traballador@s, contribuíntes, usuari@s e aforrador@s (ou @s emigrantes retornad@s). 

Pero… é que noso caso, no caso de Galiza, ademais dun ultraliberalismo inviábel, sufrimos tamén o efecto do centralismo madrileño.

Aos problemas xerais deste modelo engádense estes problemas estruturais e diferenciais do noso país é o que parecen incapaces de entender e recoñecer tantos as dereitas como as esquerdas españolas.

Centralismo que pretende seguir espremendo o noso aforro e a nosa fiscalidade para encher o burato da súa débeda: 180.000 millóns do rescate bancario e da burbulla (Bankia, Sareb; avais,…); 38.000 millóns da débeda das empresas de defensa; 28.000 do déficit tarifario; 5.000 millóns das autopistas radiais madrileñas; AENA (cos 6.000 millóns da T4)… 

Porque pretenden seguir someténdonos a unhas relacións de intercambio inxustas, con prezos de auténtica colonia: baixos para o que producimos (leite, carne, peixe, electricidade, madeira, etc) e altos para o que consumimos (tarifa eléctrica común, gasoil-gasolina, tren, transporte aéreo, peaxes elevadísimos para a nosa conexión interna, etc). 

A nosa industria, a nosa agricultura e os servizos soportan uns custes de electricidade e de transporte que pexan a competitividade, o que fai especialmente difícil saír adiante cando a competencia é tan desigual. 

Co noso mercado dominado pola súa gran distribución comercial oligopólica é difícil dar saída en condicións randíbeis á nosa produción primaria e reter as rendas das marxes comerciais.

Así non hai maneira de saír do burato. 

E naquilo que podemos levantar cabeza deseguida nos poñen novos atrancos, vetos, reconversións forzosas, limitacións a produción, cotas leiteiras e pesqueiras, supertaxas, etc.

O resultado é paro, emigración e devalo demográfico.

O futuro é realmente negro e hai que facer algo, temos que facer algo. Non podemos resignarnos a que todas a conquistan se veñan abaixo.

Pero, entón, hai solución?

Si, claro que hai. Non é sinxela. Pero haina.

O primeiro requisito é ter claro o tipo de país e de sociedade que queremos porque do contrario, como dicía Séneca, “non hai ventos favorábeis para quen non sabe a onde quere ir”. Polo menos hai que ter claro o que non queremos. O que non queremos é este escenario de empobrecemento cara o que pretenden levarnos.

Para darlle a volta a todo isto precisamos un proxecto. Galiza precisa que o proxecto do nacionalismo avance na sociedade e avance electoralmente. 

Empezando polo máis sinxelo.

Hai que romper de inmediato coas políticas de recortes e apostar con decisión por políticas expansivas de gasto, non gasto improdutivo ou ineficiente, pero si investimento en recursos de futuro: investigación, innovación, educación, servizos públicos avanzados…

O investimento e os empregos creados en todas esas actividades terán a doble virtude de crear riqueza de cara o futuro e de actuar tamén como factor dinamizador da demanda a curto prazo, esencial para reactivar o sector privado, en particular das PEMES industriais, comerciais e dos servizos.

Claro que ese incremento de gasto hai que financialo. E como facelo?.

Hai que mudar o actual marco de financiamento autonómico que está estrangulando as nosas contas públicas. Sendo unha das CCAA de menor nivel de renda per capita resulta que estamos a ter unha balanza fiscal negativa. Precisamos soberanía financeira, recadar nós os tributos todos e ter plena capacidade normativa.

Hai que aumentar ingresos e iso pode facerse con impostos ás grandes rendas -en particular as rendas financeiras- e as grandes fortunas.

Queremos que o aforro e as ganancias empresariais se invistan aquí e non nos paraísos da evasión fiscal ou na especulación financeira global. Queremos que os moi ricos, as grandes fortunas e as grandes empresas paguen impostos, paguen aquí e paguen máis para contribuír a financiar un gasto público que dinamice o investimento e a demanda, un gasto público que financie bos servizos públicos e un orzamento público redistribuidor que reduza as desigualdades insoportábeis e a pobreza galopante.

Velaí un dato que por si só di todo: Galiza recadou polo Imposto de Patrimonio en 2013 278 mil de euros, é dicir nada!. Pero se as 9 maiores fortunas galegas pagasen realmente polo seu Patrimonio total (57.500 M €, equivalente ao noso PIB) as nosas contas públicas serían outras completamente diferentes. Só cos 9 grandes poderiamos facer cousas ben grandes en educación, sanidade educación, loita contra a exclusión, cantos tratamentos contra a hepatite C, canto persoal máis para Urxencias!!

Claro está que para conseguir iso que parece tan sensato precisamos soberanía fiscal e políticas fiscais progresivas.

Dito isto tamén quero insistir en que a proposta do BNG non é só aumentar o gasto público, tamén creemos que hai ámbitos onde se pode reducir gasto socialmente innecesario. E sobre todo propoñemos un gran paquete de aforro suprimindo parte deses 6 niveis administrativos que resultan caros, ineficientes e fonte distorsións. Por iso propñemos suprimir as Deputación Provinciais e as delegacións do Coberno Central e a propia dimensión dese Goberno Central. Aí si que poderiamos conseguir aforros significativos e melloras da eficiencia, pero para iso temos ir na dirección inversa á que hoxe están promovendo desde o PP e as forzas recentralizadoras.

E, sobre todo, temos que mudar as políticas:

Non podemos ver estragados os nosos recursos por imposicións miopes ou intereseiras de Bruxelas ou de Madrid como ocorre co cerco, co xeito, ou como ocorre tamén no agro ou no naval.

Non podemos aceptar que os nosos recursos naturais, os eléctricos ou o aforro emigren sen crear riqueza no país.

Temos que investir en novas actividades, baseadas tamén no coñecemento e na innovación. Cunha estratexia de especialización intelixente –de verdade e non ese “powerpoint” feito pola Xunta- centrada sobre todo na diversificación a partir daquilo no que temos vantaxes, experiencia acumulada, capacidade comercial, etc. Non se trata de apuntarse nun papel á última moda dos gurús estrela do momento, non se trata de crear bonsais artificiais que logo consumen todo o noso esforzo sen deixar de ser un eterno bonsai. Trátase sobre todo de incorporar coñecemento, diversificar bens ou servizos ao redor daquelas actividades ou sectores nos que temos unha base produtiva, tecnolóxica e investigadora minimamente sólida.

Compre investir en talento e aproveitalo produtivamente. Abandonar a retórica e ir aos feitos.

Non podemos aceptar esa política miope de recortes que está estragando os esforzos de I+D última década. Nos primeiros catro anos de Feijóo retrocedemos a un nivel de esforzo de I+D do 0,86% do PIB, un retroceso dunha década, 1.500 investigadores (en Equivalencia de Xornada Completa, realmente son moitas máis persoas) expulsados do sistema e nulas espectativas para a maioría dos que permanecen. Cómpre volver poñer a I+D e a innovación nos orzamentos e non só nos discursos.

Indo un paso máis alá. É preciso un novo modelo de inserción na economía internacional, tanto no relativo ás finanzas como ao comercio internacional. Ese cambio de marco regulatorio require, sen dúbida, soberanía e vontade de exercela nesta dirección.

Para poñer a banca ao servizo da economía produtiva necesitamos Banca Pública Galega e outra regulación.

Para frear a desindustrialización e recuperar a industria precisamos frear a liberalización . Desde logo temos que impedir a ameaza que supón o TTIP que se negocia na trastenda entre a UE e EEUU.

O ciclo da hiperglobalización, da globalización neoliberal trouxo esta situación de profunda crise estrutural que non ten solución nese marco. A hiperglobalización é insostíbel económicamente e insoportábel socialmente. Pouco a pouco van abríndose camiño outras opcións para reconstruír os equilibrios básicos. Iso devolve ao centro da escea a cuestión da soberanía dos países, como vén facendo Latinoamérica desde hai unha década e como afirma Grecia desde este domingo. Dun xeito ou doutro, que nunca será idéntico a como foi noutros períodos no pasado, pero a soberanía será o concepto arredor do que xirará o novo paradigma.

Noutra dimensión e dado que o noso problema máis agudo e evidente é o emprego resulta necesaria unha reflexión adicional sobre o impacto das novas tecnoloxías e, en particular, do dixitalismo, sobre o traballo na sociedade que vén. Na era dixital mudan moitos aspectos da vida das persoas, das relacións entre elas, o tipo de bens e servizos que consumimos e a forma en que os consumimos.

Todo iso obriga a pensar novas formas de traballo pero tamén a xestionar socialmente a reducción de postos de traballo e do tempo de traballo global.

Está claro que cómpre abordar unha estratexia de reparto do traballo cohesionador, que garanta a inclusión laboral e social e que contribúa a unha sociedade máis igualitaria. Iso é posíbel pero require un cambio de paradigma.

Ao mesmo tempo cómpre abrir novo nichos de actividade que creen novos empregos. Exemplos claros no noso caso serían todos os ligados a calidade, en particular a calidade alimentaria sustantiva (non a das etiquetaxes), con produción de alimentos sanos, saudábeis, ecolóxicos, que poden crear novos empregos e mellor calidade de vida (aínda que implique menor produtividade); actividades vencelladas ao coidado e aproveitamento do medio ambiente en parámetros de sustentabilidade; investigación; creación cultural propia; ocio de relación social, etc.

Nese novo paradigma guiado pola sustentabilidade vai de seu a reducción do gasto en transporte (moi intensivo en enerxía fósil) e adquiren preeminencia os criterios de producción local (alimentaria, servizos, etc) En Francia os circuitos curtos de comercialización representan o 21% dos ingresos das explotacións, aqui apenas un marxinal 0,05%. De igual xeito, cómpre pensar na producción e consumo local da enerxía (renovábeis); comercio local e de proximidade (modelo urbano compacto e evitando fuga de rendas da intermediación).

En todos eses eidos os nosos concellos teñen un papel moi activo a desempeñar. Alí onde gobernamos xa estamos facendo cousas e seguiremos facendo máis se a reforma local mutiladora e centralizadora do PP non o impide.

En síntese, soberanía enerxética, soberanía alimentar, soberanía financeira son principios orientadores de futuro, que enchen de contido práctico a nosa aposta pola soberanía política.

E non falei de corrupción, porque a corrupción é un cancro asociado a unha sociedade en descomposición. Feijóo dí que “Imos ser a rexión máis transparente de Europa”: si, cos bolsillos limpos e baleira de xente!

É non falei da débeda. Porque en realidade o problema da débeda non se arranxará se non hai crecemento económico e creación de rendas.

Por todo o dito afirmo que no marco actual e coas políticas actuais non hai recuperación posíbel nin saída da crise, por moito que a maquinaria da propaganda mentirán do PP español e de Feijóo pretenda atordarnos.

Pero, amigas e amigos, hai saída, hai alternativa.

Non vou dicir que o que vos propoño sexa fácil ou sexa para mañán. Pero ese é o norte e canto máis nos aproximemos nesa dirección mellor nos irá.

Por todo iso é polo que afirmo que o nacionalismo, o soberanismo, é unha alternativa necesaria e non un adorno retórico, nin unha elucubración ideolóxica nin tan sequera unha fixación identitaria: o soberanismo é a vía práctica para ter as ferramentas que permitan resolver os problemas concretos dos galegos e galegas, os máis importantes no seu día a día: ter emprego, salarios dignos, ter recursos para facer fronte ás súas necesidades vitais, ter sanidade, educación e outros servizos públicos de calidade.

Esa é a política do posíbel pola que tamén aposta o BNG.

E para iso queremos contar con tod@s vós,

empezando polas preguntas que teñades agora.

Moitas grazas

Compostela, 29 xaneiro de 2015-01-29

Xavier Vence