segunda-feira, 27 de janeiro de 2014

Máis Galiza noutra Europa

Máis Galiza noutra Europa
Xavier Vence

Galiza está nunha situación límite. Centos de miles de galegos e galegas malviven ao borde da exclusión e da privación. Son moitos os que padecen infraalimentación, sen teito e sen cobertura social e sanitaria.

A xente ten dereito a saber porqué chegamos até ese punto.

A xente ten que saber por que hoxe hai 200.000 ocupados menos que en 2008. Pero ten que saber tamén algo aínda máis escandaloso: que hoxe hai 210.000 ocupados menos que no ano 1976, algo insólito nun mundo que medra e que contrasta co aumento de catro millóns de ocupados no estado español nese mesmo período. Mesmo sendo este mediocre, ese contraste da a medida do noso devalo histórico.

Sen emprego, sen traballo, non hai futuro.

Pois ben, esta situación de declive do noso país non caeu do ceo como maldición bíblica. Temos que explicar as causas e os verdadeiros remedios. Hai que denunciar as mentiras e placebos. A xente alucina co sangue frío d@s dirixentes populares para naturalizar a mentira como discurso cotián pero estes días fixeron saber que aínda poden superarse. Feijóo pode dicirnos que estamos en plena recuperación aínda que perdamos 38.000 empregos “porque moita a xente se xubila” e quédase tan ancho. Máis inspirado estivo Fernández Díaz, ese ministro ultra, cando invoca a intercesión de santa Teresa para recuperar a economía. A verdade é que pode ser igual de eficaz un éxtase da santa coma a política do PP!

O que a xente precisa é que alguén lle explique que modelo económico, que modelo institucional, que políticas, que intereses están detrás dese devalo da nosa capacidade produtiva durante anos, non só ao longo destes anos de crise senón desde fins dos setenta en diante. Que impacto tivo a UE? que impacto tivo o estado español?

Galiza ten un grande potencial para xerar riqueza e benestar pero ten unha eiva que precisa corrixir: a falta de soberanía. Xa o dicía ben Castelao, a Galiza “fáltalle algo moi importante para ser perfeita: fáltalle independencia política, o goberno propio, que toda sociedade humana necesita”.

Falta de soberanía dentro do Estado Español, falta de soberanía en Europa. É un doble corsé que se reforza mutuamente e que nos impide adoptar as medidas necesarias para o noso desenvolvemento, para romper coa globalización neoliberal.

O problema desa doble subordinación vóltase máis agudo cando aquí gobernan forzas coma o PP, submisas, abertamente centralistas, antigalegas, absolutamente corrompidas ao servizo dos poderes económicos de fóra. O seu desleixo diante do destrozo económico e social que vivimos é indignante e pon a xente moza diante dun futuro sen pisca de esperanza. Con total impudicia tentan aliviar presión empurrándoa á “mobilidade exterior”, sabendo que o éxodo segue a ser unha “renuncia á revolta”.

Pois non, o que realmente fai falta e con urxencia é que a xente se revolte, que a xente nova reclame o seu lugar e o seu futuro.

Non só Europa, o mundo vive a tiranía dun capitalismo especulativo e parasitario. Hai que romper con ese modelo de globalización neoliberal.

Para facelo cómpre soberanía.

Hai que dicilo alto e claro: o noso problema político principal é o Estado Español e o seu centralismo, sen cuxa superación non será posíbel resolver o noso estrangulamento económico.

A UE é un problema engadido ao noso problema principal. A nosa falta de soberanía no EE impide sermos suxeito político de pleno dereito en Europa. Impide a representación e a negociación directa de acordo cos nosos intereses.

Desde logo, este modelo de UE non nos serve, porque desde o ponto de vista socioeconómico é a punta de lanza para a imposición da globalización neoliberal no continente. E co futuro tratado de librecomercio con EEUU reforzará aínda máis esa aposta.

Nunca acreditamos neste proxecto de UE economicista. Xa Castelao percibía ese risco en 1948, cinco anos antes da sinatura do Tratado de Roma, cando nun artigo titulado “Perante a Unión Europea” dicía: “o movemento federalista europeo nasceu como unha concepción nidiamente política, aínda que agora se deixe enlordar por intereses económicos”. Acertou de cheo, pero non podía imaxinar que o que empezaría sendo unha “Europa dos mercaderes” acabaría sendo unha “Europa das finanzas”, entregada á defensa das finanzas especulativas, da banca e dos acreedores.

O BNG non se equivocou. Ás eivas que xa denunciamos cando se debateron o Tratado de Maastricht e o Tratado Constitucional temos que engadir agora o proceso de radicalización neoliberal que está en marcha na UE desde o “Pacto polo Euro” de 2011 e o “Tratado de Estabilidade” de 2012. Todo ese paquete vai acompañado dunha centralización tecnocrática cara a Bruxelas, que da máis poder aínda ás estruturas de goberno non sometidas a control democrático directo, como o BCE e a Comisión, que están trufadas polos intereses dos grandes lobbies empresariais e das finanzas. Unha UE na que a hiperhexemonía xermana resulta cada vez máis asfixiante.

Por iso a nosa resposta non é “máis Unión Europea” senón “máis Galiza noutra Europa”, a Europa dos pobos, verdadeiramente democrática, unha Europa social e xusta, respectuosa coa diversidade e sustentábel. Unha Europa na que Galiza poida exercer a súa soberanía.

Que dicir dos fondos? Os Fondos Europeos percibidos non son solidariedade neta dos países do norte. Ben sabemos que en grande parte son financiados polas nosas propias contribucións e, sobre todo, chegan como contrapartida polo noso mercado e por aceptarmos o corsé do euro e outras políticas lesivas para a nosa economía produtiva.

En todo caso, catorce anos fondos estruturais (2007-2020) son menos que os 9000 millóns de euros que puxemos para o recate de Novagalicia Banco. A nosa participacións nos fondos máis estratéxicos (I+D, Innovación, Plataformas Tenolóxicas, etc) é moi baixa. Os fondos de cohesión son xestionados polo estado con criterios centralizadores (infraestruturas radiais, etc). Nos fondos estruturais as liñas mestras decídense en Madrid e foron aplicados a infraestruturas e proxectos de discutíbel interese social e estratéxico para Galiza. Nos fondos agrarios e pesqueiros (dúas políticas comúns) a nosa participación é moi inferior ao que nos corresponde e, en boa parte, foron destinados a abandono de explotacións e desguace de barcos e, ademais, condicionaron o deseño das propias políticas galegas e españolas.

Estes días estamos aprendendo que na PAC española seguen mandando os terratenientes absentistas de secano, convertidos agora da man de Arias Cañete en auténticos PAC-tenientes, xa que eles se apropiarán da maior partes dos fondos. Coa presente reforma da PAC os países poden fixar os seus propios criterios de distribución e se o estado español fixese como Francia, como nós demandamos, Galiza recibiría máis do doble de fondos.

Por todo iso o BNG quere garantir a defensa dos nosos intereses cunha presenza directa do noso país na UE, en todas as institucións. Para empezar, de cara as eleccións de maio, queremos conformar unha grande coaligazón de forzas nacionalistas de esquerda que garanta a defensa directa dos intereses do noso país no Parlamento Europeo e, ao propio tempo, batallar con outras forzas transformadoras por construír outra Europa, unha Europa dos pobos, non sometida aos intereses da grande finanza e dos grandes lobbies empresariais. Esa é a forma de defender os intereses da nosa economía produtiva sustentábel, do emprego digno na terra, dos servizos públicos de calidade, da igualdade social e dos dereitos sociais e cívicos avanzados para todas e todos.

Imos a estas eleccións europeas cos deberes feitos. Nestes cinco anos traballamos arreo para levar a voz dos intereses de Galiza, a voz da dignidade deste pobo, a voz dos movementos sociais, ecoloxistas e cidadáns do noso país. Co BNG e con Ana Miranda levamos alí as ideas e propostas para mellorar as normas e as políticas europeas en sentido progresista, atendendo aos nosos intereses nacionais, aos intereses de tod@s @s que sofren as peores consecuencias desas políticas. Demostramos capacidade, competencia, iniciativa. Demostramos que o BNG é a forza útil deste País. A única que ergue a nosa bandeira de xeito infatigábel. Galiza existe en Bruxelas porque o BNG estivo alí. Os demais están alí para acatar a disciplina de partido estatal e para acatar a disciplina dos seus grupos a nivel europeo. Todos os galegos e galegas perciben e recoñecen o noso labor. Temos que transformar ese recoñecemento nunha maré de apoios de cara as eleccións de maio.

Para iso temos que poñer ao dia as nosas propostas e afinar o noso discurso, con argumentos claros, concretos e directos. Sabendo que o noso obxectivo é acadar o respaldo dunha maioría de galegas e galegos. Porque queremos ser a voz de todas e todos eles. Porque temos que converter as eleccións de maio na ocasión para derrotar nas urnas os representantes da troika e o centralismo que nos estrangulan.


Intervención na inauguración das Xornadas da Fundación Galiza Sempre sobre a UE

Pontevedra, 25 de xaneiro de 2014





sábado, 18 de janeiro de 2014

Dereito a decidir e soberanía dos pobos

Dereito a decidir e soberanía dos pobos
(Intervención na Conferencia de ALE no Parlamento Europeo, 13 novembro de 2013)
Xavier Vence

Membros do Parlamento Europeo, amigos e amigas,

Antes de entrar en materia permítanme recordar que hai algo máis de dez anos tiven a ocasión de comparecer diante deste Parlamento representando a Plataforma cívica Nunca Máis para dar conta da catástrofe provocada  polo afundimento do petroleiro Prestige diante das costas galegas tal día coma hoxe hai once anos.
Aínda que puidera parecer anecdótico, o certo é que aqueles feitos poden considerarse un punto de inflexión na dinámica política no noso país. A xestión daquel afundimento provocou unha enorme catástrofe ecolóxica e económica no meu País pero, ademais, deu lugar a unha grave humillación para as nosas institucións de autogoberno por parte do Goberno Central que presidía entón JM Aznar. Aquela humillación deu lugar a unha inmensa mobilización de indignación e dignidade da cidadanía galega, na que o nacionalismo xogou un papel senlleiro.
En todo caso aquel ano 2002 supuxo un punto de inflexión no lanzamento dun agresivo proxecto neocentralista no Estado español, auspiciado polo Goberno Aznar e os poderes económicos e mediáticos madrileños, cuxo prolongamento está a levar a cabo con particular radicalidade o goberno do PP presidido por M. Rajoy desde hai dous anos. Poñer en perspectiva este ciclo de radicalización neocentralista da última década é algo que nos axuda a entender mellor a vigorosidade da axenda do dereito a decidir nas nacións do estado español, a necesidade de fuxir dunha asfixia centralizadora que a cidadanía destas nacións xa non está disposta a aturar.

En todo caso, permítanme unhas breves pinceladas para sinalar algúns fitos históricos que axudan a comprender a longa historia da reivindicación do recoñecemento da nación galega.

Galiza foi un dos primeiros reinos de Europa en constituirse como tal na alta Idade Media, á caída do Imperio romano. Coa creación do Reino Suevo no século V púxose en marcha a primeira organización política autónoma na península ibérica. Logo veu unha longa historia na que Galiza participa na guerra contra os árabes na península, proceso no que Galiza acabaría asumindo a responsabilidade do artellamento dos reinos cristiáns até que finalmente acabaría sendo sometida a Coroa da Castela cara fins da baixa idade media. As guerras civís internas e as alianzas dinásticas acabarían abrindo as portas á hexemonía da nobreza e do poder eclesiástico casteláns.

O movemento de reivindicación nacional moderno ten unha antigüidade duns 170 anos, sempre ligado á reivindicación da democracia. Hai dous fitos que marcaron o nacemento da reivindicación nacional (que se autoreferenciou con diferentes denominacións: provincialismo, rexionalismo e finalmente nacionalismo):
Primeiro foron os chamados Precursores de 1840, a constitución da Xunta Provisional do Goberno de Galiza, que encabeza a xesta da Revolución Liberal de 1846, que sería axiña sufocada cunha violenta represión e cos fusilamentos de Carral, executados polo goberno central borbónico.
Renacería no último terzo do XIX e ten o seu momento crucial despois da I Guerra Mundial coa celebración da Asemblea Nazonalista de Lugo de 1918 (nestes días celebramos o seu 95 aniversario). Nesa Asemblea proclámase con clareza a aspiración soberanista, que cristalizará unha década despois na creación do Partido Galeguista, motor da aspiración nacionalista no período republicano 1931-36. O nacionalismo actual renace en plena ditadura franquista, nos anos sesenta, coa bandeira da soberanía e a liberación nacional e social antiimperialista.

Visto con perspectiva histórica constatamos que o estado español respondeu de dúas formas ás aspiracións nacionalistas/soberanistas das nacións internas: unha foi a represión e as ditaduras e outra foi o recoñecemento dunha certa autonomía nos curtos períodos democráticos: na II República de 1931-36 e coa Constitución de 1978.
Pero ambos tipos de respostas teñen en común a negación das nacións galega, catalá e vasca. Rexeitase o recoñecemento do seu carácter nacional e, polo tanto, o seu dereito a decidir.

A situación actual está marcada polo corsé da Constitución Española de 1978. A transición tutelada pola Monarquía borbónica e o exército de Franco permitiu recoñecer os dereitos individuais e sociais, democratizou a vida política estatal pero negou o recoñecemento de Galiza, Euskadi e Cataluña como nacións, con dereito de autodeterminación. No seu lugar permitiu a creación de parlamentos e gobernos autónomos, con competencias limitadas.

Toda tentativa de evolucionar gradualmente desde a autonomía cara o recoñecemento como nación sempre chocou cos límites impostos por esa Constitución, o que contrasta a nosa experiencia coa de Reino Unido ou Canadá.

As primeiras propostas para avanzar cara un estado plurinacional empezaron a formularse nos anos noventa e foron sistematicamente rexeitadas: primeiro o Plan Ibarretxe para Euskadi e logo o Estatut Nacional de Cataluña.

Co ánimo de mudar ese corsé político e constitucional o BNG, ERC e Amaiur levamos ao Congreso español en 2013 unha iniciativa lexislativa que trataba de introducir no ordenamento xurídico español o dereito de autodeterminación. Os partidos estatais pecháronse en banda e rexeitárona unha vez máis.

Que opcións nos quedan aos nacionalistas?
Esencialmente dúas:
-unha, tratar de conseguir o dereito a decidir pola vía da negociación
-dúas, proclamar o dereito a decidir unilateralmente e facer consulta popular.

Porque aumentan as presións soberanistas neste momento?
Basicamente por necesidade, por aspiracións democráticas, por funcionalidade e emulación no novo marco europeo:
-necesidade imperiosa de participar sen intermediarios innecesarios nun mundo cada vez máis aberto
-necesidade de controlar directamente fluxos económicos claves para o desenvolvemento económico e para manter os equilibrios externos: nas finanzas e no comercio
-consecuencias nefastas da falla de soberanía nacional e soberanía popular fronte aos mercados globais e os grandes poderes económicos no marco dunha crise global neoliberal e da crise da UE tamén neoliberal. Como defender a economía produtiva, o emprego e as conquistas sociais nun mundo desregulado, liberalizado e de soberanías mínimas?
-temor a unha dupla centralización: tecnocrática cara a Bruxelas e política cara a Madrid.
-frear o debilitamento da democracia que está desvalorizando o noso parlamento, o noso autogoberno.
-isto arrastra unha crise política/institucional, democrática e territorial: crise do modelo do estado español.
-cinco niveles administrativos resultan disfuncionais e ineficientes e, ademais, faltan instrumentos para protexer as sociedades, o benestar e a democracia.
-as experiencias recentes desa ducia larga de novos estados creados en Europa demostra o acerto da aposta: todos están mellor co seu estado propio e as sociedades están satisfeitas de desfrutar da liberdade nacional, embora sexa limitada polo marco global e europeo.

Como avanzamos en Galiza?

A vía galega polo dereito a decicir asenta sobre o traballo político para acadar a hexemonía social. Nesa dirección incardínase toda a loita política do nacionalismo galego:
-combinando a reivindicación nacional coa defensa dun modelo social máis xusto;
-co traballo da plataforma cívica e multicor Galiza pola Soberanía (GpS) creada  neste ano e que estamos contribuíndo a impulsar;
-coa loita cultural e
-tamén coa política para o recoñecemento internacional. A sensibilización de toda a sociedade europea e dos partidos e institucións é un labor moi importante.
Desde logo, a UE ten un papel moi importante para favorecer o dereito a decidir e debe facelo, empezando polo Parlamento e polas demais institucións. O “alargamento interno” debe ser un principio e un criterio básico, para camiñar cara o recoñecemento dos pobos e nacións.

Por todas esas razóns, as eleccións europeas de 2014 deben constituír unha oportunidade para facer avanzar as opcións soberanistas en Galiza, Cataluña e Euskadi e en todas as demais nacións sen estado da UE.
Cómpre que entre todos situemos na axenda europea o problema das nacións sen estado e a necesidade de recoñecer o dereitos políticos do pobos. A Unión Europea debe contribuír a consolidar o principio democrático do dereito a decidir e obrigar aos estados membro a garantilo de forma efectiva.
No estado español temos a oportunidade de converter a crise política, a crise das forzas estatais, nun avance significativo das forzas soberanistas. Ese é o reto que temos por diante e ao que estamos adicando todas as nosas enerxías nestes tempos.
Nese camiño a solidariedade e colaboración de todas as organizacións nacionalistas e soberanistas dos diferentes pobos de Europa xoga un papel moi importante.
Moitas grazas.

Bruxelas, 13 novembro de 2013
Xavier Vence
Portavoz Nacional do BNG


quarta-feira, 15 de janeiro de 2014

Castelao deita luz nas sombras de 2014


Castelao deita luz nas sombras de 2014

Hoxe rendemos homenaxe a memoria inmensa do grande patriota Afonso Daniel R. Castelao, que viu a luz un 30 de xaneiro en Rianxo e pechou os ollos para sempre un 7 de xaneiro de 1950 no exilio porteño, pero a súa luz segue alumeando hoxe como un facho ben aceso aos que seguimos Sempre en Galiza.

Hoxe estamos escribindo unha nova páxina no libro aberto da historia do nacionalismo que el contribuíu a chantar sobre alicerces firmes, man con man con outros moitos bos e xenerosos, entre os que ocupou un lugar senlleiro o memorábel Alexandre Bóveda.
Aquí estamos un ano máis poñendo a punto a folla de ruta do proxecto nacional que constituíu o cerne do seu ideario.
Ben sabemos que os últimos tempos da vida do compañeiro Daniel estiveron marcados polo cancro que lle devorou as enerxías pero tamén pola desgusto provocado pola cerrazón do republicanismo español –mesmo no exilio- fronte ás aspiracións nacionalistas e, sobre todo, polo sufrimento máis íntimo e sentido provocado pola traizón daqueles que, con Piñeiro á fronte, decidiran acó deixar esmorecer o Partido Galeguista no interior e desvincularse da organización do partido no exilio. Ben sabemos hoxe que aquela desvinculación significaba a ruptura dramática do fío da historia do proxecto nacionalista no interior a man dos que con Piñeiro –e mesmo sen ser plenamente conscientes algúns deles- poñían rumo cara un proxecto político sucursalista, inicialmente sen siglas, disfrazado durante anos dun falso pragmatismo culturalista e que finalmente morrería na irrelevancia predicando a claudicante tese da “galeguización” das forzas estatais.
Houbo que agardar a que a nova xeración –“os novos”- emendara a traizón piñeirista e non sería até 1964 que nacera das cinzas do Consello da Mocidade a primeira organización do nacionalismo moderno herdeira de Castelao. Precisamente, este ano celebramos o medio século daquel alumbramento: o cincuenta aniversario da UPG, acontecemento que é de tod@s @s que hoxe profesamos o ideario de Castelao, o ideario da liberación nacional e social alicerzado sobre a base da autoorganización política.

Cando Castelao nos deixou pra sempre o noso país aterecía na máis profunda noite: atraso, pobreza estrema, fame, miseria, emigración masiva, capitalismo cutre dunha banca española cortesana e uns negociantes cazadores de rendas e concesións nos corredores dos ministerios corruptos do franquismo, ausencia absoluta de liberdades, represión atroz, negación e persecución do idioma e da cultura, clericalismo rancio, etc, etc.

Hoxe, por fortuna, a nosa sociedade está ben lonxe daquela realidade cutre mais tamén é certo que estamos sometidos a un programa involutivo da dereita económica e a caverna política que evoca algúns daqueles trazos e fai que esas mesmas palabras volvan ao noso vocabulario. Este País está sometido a un golpe institucional sistemático levado a cabo desde as institucións formalmente democráticas a man dos herdeiros ideolóxicos daquel franquismo autoritario. Trátase dunha involución na que é difícil separar o seu contido de regresión social, de regresión democrática e de regresión no modelo territorial, desmantelando de facto e de iure o autogoberno. Asistimos mesmo o retroceso en termos de liberdades, cunha nova lei de Seguridade Cidadán que criminaliza calquera acto de protesta, reduce a tutela xudicial, pon á cidadanía ao albur dos caprichos da policía e trata de impoñer un retrógrado culto reverencial aos símbolos do estado.

Hoxe o PP e os poderes económicos teñen en marcha unha verdadeira cruzada contra todas as conquistas dos últimos 35 anos e está empeñado en non deixar en pé nin o esquelete do cativo autogoberno plasmado no seu día no Estatuto. O último paso nesa cruzada é o retallamento do Parlamento de 75 a 61 escanos, deixándoo reducido ao espectro dun parlamento normal: dun tempo a esta parte foron baleirandoo de competencias e, o que é peor, fan ostentación da nula vontade de exercelas. Esfórzanse en transmitir á cidadanía a irrelevancia do Parlamento e a inocuidade das súas decisións.

O xogo cínico de Feijóo e do PP en resolucións unánimes na Cámara Galega como as do naval ou das preferentes, facendo brindes ao sol en Galiza e votando o contrario en Madrid é unha forma deliberada de desvalorización das competencias e da dignidade do Parlamento. Convertelo no foro de crispación e o circo é outra forma de desvalorizalo a ollos da cidadanía. A puntilla definitiva é deixalo cun tamaño tan reducido que impide desenvolver un traballo lexislativo e de control do goberno dignos de tal nome.

Algúns caen na inxenuidade –ou no cinismo- de propoñerlle ao PP abrir un diálogo. Non hai nada que negociar cos que teñen a firme vontade de aproveitar a maioría na Cámara para cargarse unilateralmente o autogoberno. Hai que derrotalos na sociedade!!

Por iso e por todo o demais, o BNG non se farta de soprar con forza as buguinas de alarma, como fan os mariñeiros. Temos que facelas bruar coma a “vaca” do faro de Fisterra!.

Nesta vila que foi berce de Castelao e de tantos outros fachos da valentía modernizadora e libertaria do noso país, como Manuel Antonio ou Rafael Dieste, honrando a memoria de todos eles, temos a obriga que denunciar os ataques que está a recibir o noso pobo, nas condicións de vida, nas laborais, no espolio dos aforros, na explotación como consumidores e usuarios, na mingua de dereitos cívicos, no retroceso dos dereitos das mulleres, nos ataques ao idioma –unhas veces brutais outras sibilinos-, na parálise deliberada da vida cultural e, sobre todo, no desmantelamento sistemático da capacidade de autogoberno e na deturpación da calidade da democracia.

E queremos afirmar aquí, co portelo de 2014 aberto, o noso compromiso inquebrantábel co proxecto emancipador no social e nacional que encarna o nacionalismo do século XXI, o nacionalismo emancipador do BNG.

As 300.000 persoas paradas, as 100.000 familias que teñen todos os membros en paro, a pobreza rampante, a exclusión galopante, a mocidade emigrada, o esmorecemento demográfico ... son a demostración da inviabilidade do modelo de estado e do modelo neoliberal. Este marco institucional e este modelo de capitalismo parasitario xa non son quen de garantir a inclusión laboral e social e, polo tanto, xa non son quen de garantir as condicións para o progreso da sociedade e a súa vitalidade demográfica.

A galopante fenda da desigualdade e a gravidade deses desequilibrios laborais e demográficos son a consecuencia do esmorecemento prolongado da economía produtiva a mans dun modelo dominado polas finanzas especulativas, que foron impoñendo desde Bruxelas e desde Madrid. Esa hiperglobalización liberalizadora do comercio industrial, agrícola e dos servizos, a mans da OMC e da Bolkestein, acaba destruíndo a nosa produción e o noso emprego; acaba converténdonos a todos en consumidores de produtos e servizos foráneos e en obrigados pagadores de tarifas, taxas e canons a toda esa trama inmensa de empresas parasitarias concesionarias de servizos públicos privatizados.

Ese modelo de capitalismo neoliberal que pilota a UE e que nos arrastra a todos é letal para a vida dos pobos, impide o seu progreso máis ou menos ordenado e equilibrado. É inviábel, é incompatíbel cun proxecto social inclusivo, leva por diante emprego e benestar e, ao final, pon en risco grande parte das conquistas civilizatorias e democráticas.

Non hai futuro se os beneficios e plusvalías arrancados ao suor dos galegos e galegas no canto de ser investidos no país acaban fuxindo cara a especulación global. Por eses caneiros abertos das Sociedades de Investimento financeiro, Sicavs e fondos levan fuxindo cada ano miles de millóns dos Ortega, dos Fernández de Sousa, dos Jove, dos Méndez, dos Fontenla, dos Silveira, dos Botas (Rumbo1717-Etcheverria), etc. Con esa fuxida continua da nosa plusvalía, do noso excedente non hai país que aguante. Sen reinvestir os beneficios non se poden crear empresas nin emprego no país. Non se pode soster o gasto público e os servizos públicos de calidade para os que os galegos e galegas aportamos todo o noso esforzo.

Non hai futuro se o aforro dos galegos e galegas emigra a través do circuíto dunha banca foránea que opera no país como unha enorme aspiradora, na que a rede de sucursais capta aforro pero non concede crédito para desenvolver a economía produtiva e crear emprego. Como vai haber crecemento sen investimento e sen crédito produtivo?. Como o vai haber se o aforro emigra cara os mercados especulativos globais a través do circuítos da banca e dos fondos?.

Non hai futuro se o noso orzamento público é destinado a engordar as contas de resultados das grandes empresas madrileñas contratistas e concesionarias dos nosos servizos públicos privatizados. O noso orzamento público acaba nas mans dos grandes cazadores de contratos e concesións: FCC das Koplowitz, OHL de Villar Mir,  ACS de Florentino, Vendex, AquaGest-Aqualia. Agora están a caza dos demais servizos públicos para seguir vampirizando o orzamento no futuro: na sanidade, na dependencia, na educación, nas infraestruturas. Xa vemos que día a día van conquistando parcelas, coa complicidade entuasiasta do PP e resignada do PSOE.  Ben sabemos hoxe con todo o que leva agromado nos xulgados nos últimos anos –en particular cos casos Gürtel e Bárcenas- que esa complicidade non é só ideolóxica senón que se tece nas máis noxentas cloacas da gran corrupción das tramas que os financian, desde o Palco do Bernabeu, os campos de golf de la Moraleja ou no Club de Campo.

Non hai futuro se os galegos e galegas acabamos convertidos en consumidores cautivos dese capitalismo oligopólico “de contador”, que pase o que pase sempre soben os prezos e aumentan beneficios e dividendos. Vaian como vaian os salarios, vaia como vaian o número de parados nos fogares, vaian como vaian as pensións, vaia como vaia a pobreza o certo é que a luz, a auga, o gas, o lixo, o teléfono, a autoestrada aumentan de xeito inmisericorde os prezos. Para sorpresa dos estudantes de económicas, vemos como aínda que caia a demanda os prezos soben; soben porque estamos cautivos deses oligopolios privados e por riba de todo cautivos duns gobernantes servís comprometidos a garantir a conta de resultados desas empresas oligopólicas, dos seus accionistas –sobre todo bancos- e dos directivos con remuneracións insultantes que superan os 10 millóns de euros e non para de subir. Soben porque o Estado está aí ao seu servizo, para garantirlles todo o que piden a costa de esquilmar usuari@s e consumidor@s. Aí -no BOE, DOGA e nas Comisións reguladoras- está a outra pata da gran corrupción.

Non hai futuro se @s contribuíntes somos obrigados a endosar a débeda bancaria e asumir sobre as nosas costas o fabuloso custe do rescate dunha banca especulativa e ruinosa. O déficit público e a crecente débeda pública non proceden dun gasto público excesivo –que sempre estivo moi por debaixo da media dos países europeos desenvolvidos- senón que veñen provocados polo endose do rescate bancario, o déficit tarifario das eléctricas, os créditos ruinosos ás empresas de defensa e un sistema fiscal convertido nun auténtico “gruyère” para as grandes fortunas, para as grandes empresas, para os especuladores financeiros, para os negocios opacos das profesións liberais e do ladrillo.

Non hai futuro se no canto de corrixir as eivas profundas que a crise puxo ao descuberto o que fan é impulsar un “capitalismo confiscatorio” para tapar os buratos d@s auténtic@s responsábeis co suor, sufrimento e espolio das vítimas: traballador@s, contribuíntes, usuari@s e aforrador@s.

Que modelo de sociedade queren construír cando van desmontando as bases de conquistas civilizatorias claves como a sanidade pública e universal ou o sistema público de pensións?

Nese marco e con esas políticas non hai futuro. Pero aínda así, a dereita europea e a dereita española están dando un auténtico golpe de estado económico, unha volta de rosca do modelo para levar adiante un bombeo masivo de recursos desde a base da sociedade cara o 1% máis rico. E fano aproveitando a anguria e o medo da xente, aplicando de xeito implacábel esa sibilina “doutrina do shock”, que busca domesticar as conciencias e dominar a sociedade coa administración sistemática da desinformación, o adoutrinamento e a manipulación dos instintos máis primarios dos seres humanos.

Ese programa da dereita veículizase co bombeo e a transferencia de renda e riqueza de abaixo arriba, que se materializase por unha cuadruple vía que combina explotación e confiscación:
  1. a explotación laboral, coa redución dos salarios e o aumento da plusvalía absoluta
  2. a explotación fiscal, co aumento dos impostos regresivos e todo tipo de taxas, copagamentos
  3. a explotación como consumidor@s e usuari@s, elevando todos os prezos e tarifas dos servizos públicos básicos privatizados (porque para iso son as privatizacións: para converternos de usuari@s en clientes e explotarnos como consumidor@s)
  4. e tamén pola explotación/espolio d@s aforrador@s

O discurso oficial tenta convencer á xente que @s neoliberais están en contra dos impostos e dos gasto público. Non nos cansaremos de dicir que iso é un camelo, unha impostura. O seu verdadeiro programa é atacar o estado social, o estado do benestar público pero non para reducir o gasto público senón para que as grandes empresas poidan acaparar e apropiarse do orzamento público, facer negocio seguro co gasto público, coas concesións e contratas e coa débeda pública. E ese espolio da sociedade, esa acumulación por confiscación da maioría social, vai acompañada da centralización política.
Por que? Pois ben sinxelo, porque a forma máis fácil de vampirizar ese orzamento público por parte das grandes empresas é que ese orzamento se xestione centralmente, con grandes partidas, unha mesma regulación e un único xestor: mellor un goberno central que moitas autonomías, mellor unha deputación que moitos concellos.

Asistimos, pois, a un “golpe de estado económico” pero este non pode darse sen retorcer o funcionamento da democracia, levando adiante un “golpe institucional”. Ese golpe institucional no caso español plásmase no reforzo do papel das instancias “tecnocráticas” que executan as súas directrices a través do goberno central –desvalorizando o Parlamento- e baleirando de contido o autogoberno. De feito, todo o paquete lexislativo que desenvolve o “plan estatal de reformas” leva adiante un proceso de centralización sistémico e sistemático de competencias e de orzamentos que deixa esvaído e sen substancia o autogoberno.

Cada lei promulgada nos últimos anos (Leis restruturación financeira, Lei orzamentaria, Lei Wert, lei de unidade mercado, lei de horarios comerciais,...) contén preceptos recentralizadores de competencias, moitas delas abertamente anticonstitucionais e precisamente por iso recorridas por gobernos autónomos como a Generalitat, Junta de Andalucía, etc; non o fai así, por desgraza, esta servil e falta de dignidade Xunta presidida por Feijóo.

Pero hai leis que teñen como obxectivo central e explícito levar a cabo unha mudanza do marco institucional nesa dirección centralista e de baleirado do autogoberno:
  1. A lei de reforma local que reforza as Deputacións
  2. A batería de medidas impulsadas pola CORA (Comisión para a Reforma das Administracións Públicas)
  3. A redución do Parlamento Galego

En definitiva, amigos e amigas, as políticas do PP non conducen  ningún futuro viábel porque:
-asentan sobre un profundo erro económico: crer que o aforro tira da economía cando son o investimento e o gasto os que a impulsan. De feito coas políticas de recortes aplicadas desde 2010 non contribuíron a aumentara a capacidade de aforro da economía (en contabilidade nacional) senón que a reduciron (e apenas alcanza o 10% do PIB en 2013), ao tempo que levaron a unha continuada destrución de emprego e aumento do paro. (En todo caso, en Galiza os depósitos (56.000 Millóns) superan aos créditos (51.000 Millóns) pero ese aforro emigra e detrás del vai a xente)
-están guiadas por intereses estreitos, dunha minoría centrada na especulación financeira e na captura de rendas cautivas; guiadas por intereses de curto prazo, rentistas, parasitarios, non xeradores de riqueza (o Estado actúa como garante do espolio dos consumidores e contribuíntes)
-supeditada aos intereses duns acredores internacionais dunha débeda que é en parte ilexítima e, en todo caso, responsabilidade súa.

Pero o BNG non se resigna. As xentes do BNG non renunciamos ao futuro. Galiza ten futuro se os galegos e as galegas queren.
Por iso desde o BNG vimos proclamando a necesidade de parar esa deriva suicida e dar unha volta radical ás políticas económicas e fiscais e ao propio modelo social e institucional.
O primeiro paso é poñerlle o peito ás políticas regresivas do PP, coa protesta, coa insubmisión, co espírito de Riotorto e con alternativas.
Galiza precisa un xiro e precisa dalo xa. Cada mes que pasa é tempo perdido e camiño desandado.

Neste ano temos que levar as galegas e os galegos ás urnas para darlle unha resposta contundente a estas políticas da troika e da dereita española, temos que darlle unha resposta a este modelo de Europa que nos leva ao colapso. Temos que batallar alí para darlle a volta a esta UE neoliberal. E temos que poñer en Bruxelas a bandeira de Galiza, para defender con forza os nosos intereses colectivos, os intereses da nosa economía produtiva e os de todas as galegas e galegos e tamén os nosos intereses políticos como nación.

O noso obxectivo aquí e en Europa é sentar as bases para reconstruír a economía produtiva, poñer as finanzas ao servizo da economía produtiva e o emprego, recuperar a capacidade financeira do sector público cun novo modelo fiscal, fortalecer os servizos públicos básicos e reforzar as institucións democráticas fronte ao poder das finanzas e dos lobbies.

  1. Mudar o réxime de liberalización comercial e a liberalización dos servizos da Bolkestein
  2. Mudar a política agraria, a política pesqueira e  a política industrial
  3. Impulsar unha reforma fiscal para:
    1. Gravar as rendas financeiras e especulativas máis que as orixinadas polo traballo ou a produción
    2. incentivar o investimento produtivo no país fronte á deslocalización
    3. Imposto de grandes fortunas
    4. Acabar cos paraísos fiscais
  4. Crear as bases para un Sistema financeiro Galego: Banca Pública Galega-Instituto Galego de Crédito
  5. Impulsar unha Mudanza institucional: Reducir e simplificar os niveis administrativos/institucionais
    1. Eliminación das provincias
    2. Eliminación das delegacións do goberno
    3. Reducción do peso do goberno central
    4. Camiñar cara unha estrutura básica centrada en concellos, comarcas, Galiza, UE.
Isto reduciría custes, aumentaría a eficiencia, axilidade, eficacia e adaptabilidade ás necesidades da nosa economía

6. Todo iso pasa por unha profunda mudanza política:  reforzar autogoberno camiño da Soberanía
-soberanía fronte a globalización neoliberal
-soberanía fronte á UE neoliberal
-soberanía fronte ao centralismo madrileño

Avanzar nesa dirección require vontade política. Xa o proclamaba Castelao en 1943: “Galiza, pois, conta con todos os atributos histórico-naturaes que caracterizan as verdadeiras nacionalidades; pero fáltalle algo moi importante para ser perfeita: fáltalle a independencia política, o goberno propio, que toda sociedade humana necesita”.
“Eu, polo tanto, confío na soberanía natural de Galiza, que soio agarda por unha rexa vontade colectiva para facerse respetar” (Sempre en Galiza)

O que nós hoxe temos que plantexarnos é COMO?:
-Temos que conquistar as institucións actuais para avanzar cara un escenario de soberanía, desprazando aos actuais ocupantes, que non cren nelas e están converténdoas en cascas baleiras. Por cativas que sexan, para nós teñen que ser unha panca para poder pilotar un salto adiante.
-Para iso temos que gañar a maioría e iso empeza por conquistar a hexemonía dentro do espazo da esquerda en Galiza para liderar unha alternativa ao PP
-Seguindo o exemplo doutros pobos sabemos que Europa pode ser un camiño táctico cara a soberanía: a ruptura co estado central español pode ser máis facilmente imaxinábel para a poboacións e máis facilmente materializábel no marco internacional dentro dun espazo integrado.
Para que todo iso sexa posíbel e supoña pasos en sentido progresivo:
a. cómpre mudar Galiza para que Galiza teña soberanía e sexa un país normal en Europa
b. cómpre mudar Europa para que Galiza sobreviva e teña futuro.

O debate da esquerda e o espellismo federalista

No BNG temos moi claro que non hai proxecto posible de esquerdas sen soberanía para exercitalo. Sen romper coa hiperglobalización neoliberal, sen romper co poder omnímodo do capital financeiro e dos mercados, sen ter control efectivo da economía e dos fluxos externos, sen soberanía, é imposíbel levar adiante unha política económica e social de esquerdas. Iso mesmo quere dicir que sen esa soberanía real –sabendo que nunca é absoluta- é imposíbel unha democracia digna de tal nome, na que as decisións do pobo teñan unha mínima posibilidade de efectivizarse.

Nese sentido, as aspiracións soberanistas das nacións europeas como Escocia, Flandes, Catalunya, Euskadi ou nós responden a esa necesidade de dotármonos de instrumentos poderosos para dirixir a nosa economía en interese do noso pobo.
Galiza ten que procurar a súa presenza directa e sen intermediarios no concerto internacional e, en particular, na UE, onde se xogan os nosos intereses estratéxicos.

Non imos caer no espellismo do “federalismo” das esquerdas españolas: como dicía Castelao, son federalistas de “boquilla” cando están lonxe de ter o poder, pero vóltanse centralista cando se acercan ao poder.

Descorazonado despois de tantos anos de esforzos inúteis para convencer aos republicáns españois, dicía Castelao en 1948,: “ocorre que os demócratas hespañoes sempre alardean de federalistas –ao xeito de Proudhon, claro está- cando se ven caídos e alonxados do poder; pero en canto ventan algún ascenso ou recobran a esperanza de gobernar, entón soio pensan nas vantaxes de concentrar os mandos en Madrid, porque esa é a maneira de que os mandos cheguen ás súas mans ou ás do seu partido, e con gran cinismo proclaman que a Federación non ten outro obxecto que unir o que está separado e que Hespaña non só está unida senón que é unha nación única e indivisíbel. Lembremos o que sucedeu coa primeira República e coa segunda, que por non seren federaes morreron a mans do mesmo agresor, e pensemos que os que agora se proclaman federalistas volverían ser unitarios”.
Iso que Castelao tiña moi claro en 1948 parece que algúns e algunhas da familia nacionalista non o teñen tan claro 66 anos despois. Algúns e algunhas non escarmentan. Pero a forza dos feitos acabara@s escarmentando e poñendo a cada quen no seu sitio. E nese momento daremoslles a benvida como Castelao lla dera tamén a Antón Vilar Ponte cando volveu ao Partido Galeguista en 1934: “Antón embarcárase na compaña duns amigos de ocasión que prometeron reclamar as garantías que Galiza necesitaba par’o desenrolo normal da súa economía e par’a diñificación da súa vida política. Nós sentiamos non estar posuídos do mesmo optimismo que tiñan algúns irmáns nosos, e quedámonos a coidar máis amorosamente do noso Ideal.(...) Antón Vilar Ponte volve da súa inútil esperencia e vén a nós seguro de que as súas ilusións de galeguista e de republicano cumpriranse dentro do noso Partido. Os meus brazos de vello irmán e compañeiro nas Cortes constituíntes recíbeno co agarimo de sempre” (Castelao, ANT, 1934).
Así o faremos nós, con todos os compañeiros e compañeiras nacionalistas que volten da “súa inútil esperencia” e agardo que sexa máis cedo que tarde!

E terá que ser así porque como dicía Castelao en 1946: “A salvación de Galiza depende da súa propia libertade política”. E nesa obra “hai sitio pra todos”, como escribía Castelao naquela fermosa estampa que abre o album Nós. Non sobra ninguén.

Longa vida a Castelao!
Viva Galiza Ceibe!

Rianxo 11 de xaneiro de 2014

Xavier Vence

Discurso no acto de homenaxe a Castelao en Rianxo organizado polo BNG no aniversario do seu pasamento.
Publicado en Sermos Galiza 15.1.2014