O balbordo cínico
ao redor dos casos de corrupción que desde hai moito tempo desprazaron neste
país o debate serio sobre as políticas e as alternativas políticas volve ocupar
a escena da campaña electoral do 21-O. Teño a sensación de que vivimos tempos
tipicamente perversos, non só por descubrir a cada paso máis e máis casos de
corrupción senón pola convición cada vez máis clara da selectividade dos casos
destapados, da moralina hipócrita que os rodea, da pantalla que se pon para
ocultar a verdadeira e grande corrupción e do uso cínico dunha enxurrada de
casos para destruír a confianza no público, na política e na democracia.
Curiosamente, a proverbial corrupción da lugar a todo tipo de tirapuxas partidarias,
enche páxinas e páxinas de xornais ou programas de radio ou TV con todo tipo de
discursos seudo-morais pero rara vez para denunciar as causas e raíces
estruturais da corrupción e, menos aínda, propostas consistentes para
erradicala, para remudar as causas que a xeran na escala en que a padecemos.
Máis alá da culpabilización individual, da moralina etérea e das apelacións a
un comportamento ético dos individuos, compre poñer o dedo na chaga.
O dedo hai que
poñelo nun modelo económico
asentado na sublimación do beneficio e o enriquecemento rápido e, sobre todo, na
conversión do orzamento público na teta para milleiros e milleiros de empresas
que se nutren de contratos e obras públicas, de contratas e subcontratas de
servizos públicos, nas compras públicas de bens e servizos. En definitiva, a
aposta neoliberal por desmantelar o público, privatizando directa ou
indirectamente todas as súas funcións crea as condicións para que a corrupción
se instale no interface entre ese sector público e toda esa miríade de
empresas, negociantes e conseguidores que van instalarse nos intersticios desa
membrana que liga o público e o privado. Influír e capturar as vontades do
decisores públicos ou mesmo controlar directamente ou por intermediarios os
procesos de decisión acabou por converterse na peza clave da estratexia de
todos os cazadores de rendas e negocios rendíbeis e seguros. A corrupción
sempre existiu pero a súa proliferación e alcance vai en relación directa coas
oportunidades e a magnitude dos negocios en xogo.